2022 оны нэгдүгээр ээлжийн цэрэг татлага өнөөдөр эхэлж байна

Нийслэлийн хэмжээнд хугацаат цэргийн албаны татлага тавдугаар сарын 6-8-нд болно.

Энэ оны нэгдүгээр ээлжийн цэрэг татлагыг дараах сургуулиудад зохион байгуулах юм. Тодруулбал

  • Баянгол дүүргийн 96 дугаар сургууль
  • Баянзүрх дүүргийн 14 дүгээр сургууль
  • Сүхбаатар дүүргийн 31 дүгээр сургууль
  • Сонгинохайрхан дүүргийн 83 дугаар сургууль
  • Хан-Уул дүүргийн 34 дүгээр сургууль
  • Чингэлтэй дүүргийн 5 дугаар сургуульд тус тус цэрэг татлага явагдана.

КОВИД-19 цар тахлын нөхцөл байдалтай холбогдуулан дүүрэг бүрийн Цэргийн штаб бэлтгэлээ хангаж, Улсын Онцгой комиссын зөвлөмж, зааврын дагуу цэрэг татлагын байранд ариутгал, халдваргүйжүүлэлт хийн ажиллах аж.

Цэргийн албанд татагдагч нь иргэний үнэмлэх, цэргийн үүрэгтний үнэмлэх, их, дээд сургууль төгссөн диплом зэрэг бичиг баримтыг авчирч, тогтоосон хугацаанд цэрэг татлагын байранд ирэх үүрэгтэйг холбогдох байгууллагаас мэдэгдсэн байна.

“Эх баригчдад хөрөнгө оруулснаар эхийн эндэгдлийг бууруулж, тогтвортой хөгжлийн зорилтод хүрэх боломжтой”

Олон улсын Эх баригчдын өдөрт зориулсан зөвлөлдөх уулзалт боллоо.

Тус зөвлөгөөнд Эрүүл мэндийн сайд С.Энхболд болон УИХ-ын гишүүд, НҮБ Хүн амын Сан, ЖАЙКА олон улсын байгууллагын төлөөлөл оролцов.

Олон улсын эх баригчдын өдрийг энэ жил манай улс “Эх баригчийн 100 жилийн замнал” уриан дор тэмдэглэн өнгөрүүлж байгаа юм.

Эрүүл мэндийн сайд С.Энхболд хэлсэн үгэндээ, эх нярайг эсэн мэнд амаржуулах ариун үйлсийн төлөө мэдлэг, ур чадвар, хичээл зүтгэлээ дайчлан эх орныхоо өнцөг булан бүрд ажиллаж байгаа эх баригч нартаа эх баригчдын өдрийн мэндийг дэвшүүлж, өнгөрсөн 100 жил эх барихын тусламж, үйлчилгээнд түүхэн ололт амжилтуудыг бүрдүүлсэн он жилүүд болсныг дурдлаа.

Мөн цар тахлын халдвар эх, нярайн өвчлөл эндэгдлийн шинэ шалтгаан болсон хүнд үед ч эх, хүүхдийг эсэн мэнд амаржуулахад тэдний эрүүл мэндийг хамгаалах хүлээсэн үүргээ нэр төртэй биелүүлсэн эх баригч нартаа талархал илэрхийллээ.

НҮБ-ын Хүн амын сангийн Ази, Номхон далайн бүсийн захирал ноён Бьёрн Андерсон ирүүлсэн мэндчилгээндээ эхийн эрүүл мэнд, бэлгийн болон нөхөн үржихүйн эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээний 87 хувийг олон улсын стандартын дагуу сургагдсан эх баригч үзүүлэх боломжтой гэв. Иймээс эх баригчийг олон улсын стандартын дагуу сургаж, ажлын байрны бүрэн тодорхойлолтын дагуу ажиллуулах нь чухал болохыг онцоллоо.

Зөвлөгөөний үеэр Монгол дахь НҮБ-ын Хүн амын сангийн тэргүүн ноён Халид Шарифи НҮБ-ын Хүн амын сангийн эх баригч нарыг дэмжих дэлхийн стратегийг танилцуулав.

Эх баригч нарт хөрөнгө оруулснаар эхийн эндэгдлийг улам бууруулж Тогтвортой хөгжлийн зорилтод хүрэх боломжтойг онцоллоо.

ЭЕШ-ЫН ХУВААРЬ ГАРЛАА

“Элсэлтийн ерөнхий шалгалт-2022” шалгалтын хуваарь гарлаа.

2022 оны ЭЕШ зургаадугаар сарын 23-ний өдөр Улаанбаатар хотын цагаар 10:00 цагт Түүх хичээлийн шалгалтаар эхэлнэ. Шалгуулагч шалгалтад ирэхдээ дараах материалыг бүрдүүлж ирнэ. Үүнд:

  • Иргэний үнэмлэх болон түүнтэй дүйцэхүйц баримт бичиг
  • Бүртгэлийн хуудас /Энэ оны төгсөгч өөрийн бүртгэлийн дугаар, нууц үгээ ашиглан  www.eec.mn 
  • цахим хуудасны шалгуулагчийн булангаас бүртгэлийн хуудсаа хэвлэн авч сурч буй сургуулийнхаа захирлаар гарын үсэг зуруулж, тамга даруулан баталгаажуулсан байх, өмнөх оны төгсөгчийн бүртгэлийн хуудас QR кодоор баталгаажсан байх тул шууд хэвлэн авна/
  • Суудлын хуваарь /та өөрийн бүртгэлийн дугаар, нууц үгээ ашиглан www.eec.mn цахим хуудасны шалгуулагчийн булангаар нэвтэрч хэвлэж авна/
  •  Бүрэн дунд боловсролын гэрчилгээ

АНХААРУУЛАХАД, Шалгуулагч нь шалгалтад дээр заасан баримт бичгээс өөр эд зүйл /ном, дэвтэр, бугуйн цаг, ноорог цаас, тооны машин, томьёоны хураангуй, бал, гар утас …гэх мэт/ авч орохыг хориглоно.

ОУВС Монгол улсын эдийн засгийг эрсдэлтэй гэж үнэлэв

Олон улсын валютын сан (ОУВС)-гийн ажлын хэсэг өнгөрсөн дөрөвдүгээр сарын 28-наас өнөөдөр (2022.05.04)-ийг хүртэл манай улсад ажилласан. Улмаар Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийн өнөөгийн байдалд дүн шинжилгээ хийж, дунд хугацааны төлөв байдлыг тодорхойлох зорилгоор холбогдох байгуулагуудтай уулзалт хийсэн байна.

Тодруулбал, Сангийн яам, Монголбанк, УУХҮЯ, ХНХЯ, СЗХ, Хадгаламжийн даатгалын корпораци, Монгол Улсын Хөгжлийн банк, “Эрдэнэс Монгол” зэрэг төрийн болон төрийн өмчит байгууллагуудаас гадна “Рио Тинто”, Хаан банк зэрэг хувийн секторын төлөөллүүдтэй уулзжээ.

ОУВС-гийн Ажлын хэсгийн ахлагч Ангана Банержи “Монгол Улсад эдийн засагт тулгарч болохуйц байсан эрсдэлүүд бодитоор нүүрлэж эхэллээ. Олон улсад өрнөсөн байгаа шок Монгол Улсад нөлөөлж байна. Үүнээс үүдэлтэйгээр Монгол Улсын эдийн засгийн өсөлтийг 7 хувьтай байна гэж байсан бол одоо 1%-тай болгож бууруулж байгаа. Инфляцын хувьд өндөр хэвээр байхаар байна. Энэ нь олон улсын түвшинд явагдаж байгаа үнийн хөөрөгдлөөс үүдэлтэй. Өмнө нь тооцоолж байсан эрсдэлүүдээс гадна огт тооцоолоогүй эрсдэл гарсан нь Украины дайны асуудал.

Сайн мэдээ гэвэл Монгол Улсад цар тахлын асуудлаа сайн шийдвэрлэж чадсан байна.

  1. Засгийн газрын зүгээс эрт арга хэмжээ авсан
  2. Ард иргэдийн хувьд төрөөс явуулсан арга хэмжээтэйгээ зохицож вакциндаа сайн хамрагдсан нь гол нөлөө үзүүлжээ.

Бидний хувьд энэ жил Орос-Украины дайн намжина, БНХАУ-д явагдаж буй КОВД-19-той холбоотой бодлого өөрчлөгдөнө гэдэгт итгэлтэй байж чадахгүй. Нөхцөл байдал яаж ч эргэсэн дараа жил Монгол Улсад амаргүй жил байх нь тодорхой байсан. Учир нь томоохон хэмжээний өр төлбөрүүдийг 2023 онд төлнө.

Монголбанк болон Засгийн газартай энэ хүндрэлтэй нөхцөл байдалд ямар байдалд ажиллах нь тохиромжтой тухай ярилцлаа.

Одоо иргэдэд хамгийн том ачаа болж байгаа зүйл бол өндөр инфляцын түвшин. Олон улсад ажилласан туршлагаас харахад инфляц явагдахад ядуу иргэд хамгийн их өртдөг. Бид төр засгийн төлөөллүүдтэй уулзахдаа инфляцыг барихын тулд төрөөс үзүүлж буй дэмжлэгүүдээ зорилтот бүлгүүдэд чиглүүлэх хэрэгтэйг хэлсэн. Бараа бүтээгдэхүүний эрэлт буурвал инфляц саарна. Иргэнд илүү их дэмжлэг мөнгө өгөх тусам дотоодын зах зээл дээр байгаа бараа бүтээгдэхүүний эрэлтийг нэмэгдүүлнэ. Нөгөө талд гаднаас орж ирэх бараа хязгаарлагдмал хэвээр байгаа.

Иргэдэд тулгарч байгаа асуудлыг хөнгөвчлөхөөр Монгол Улсын Засгийн газрын зүгээс аливаа арга хэмжээг авахдаа консерватив байдлаар хандах хэрэгтэй

Ипотекийн зээл дээр гэхэд дөрөв дэх орон сууцаа авч байгаа иргэнд бус анх удаа орон сууц авч байгаа иргэнд дэмжлэг очдог байх ёстой. Энэ бүх асуудлыг Засгийн газар болон иргэд хамтарч ажилласны үндсэн дээр давж гарч чадна” гэв. 

Монгол Улсын Засгийн газрын зүгээс ямар нэгэн байдлаар ОУВС-гийн хөтөлбөрт хамрагдах хэмжээнд байхгүй, одоогийн байдлаар энэ талаарх хүсэлт ирүүлээгүй. Гадаад өр төлбөр өндөр байгаа ч тогтворгүй байдалд хүрсэн гэсэн үг биш гэдгийг тодотгов.

6-17 насныхны өсөлт хөгжлийг тодорхойлно

Энэ сарын 1-нээс орон даяар урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлэг эхлэв. Хүүхдүүд харьяа сум, өрхийн эмнэлэгтээ үзүүлэх юм.

Манай улсад сүрьеэгийн бүртгэгдсэн тохиолдлын 10 мянган хүн ам тутамд ногдох түвшин 15-34 нас, 65-аас дээш насанд өндөр байдаг. Иймд 6-17 насныхнаас сүрьеэгийн илрүүлгийг асуумж асуух замаар хийнэ.

Тодруулбал сүрьеэгийн шинж тэмдэг, зовуурын зургаан асуултад тавина. Мөн тархвар судлалын гурван бүлэг асуулт асуун, үнэлгээгээр 3 ба түүнээс дээш оноо авбал сүрьеэгийн сэжигтэй гэж үзэх юм.              

ДЭМБ сүрьеэтэй тэмцэхэд зарцуулсан нэг ам.доллар 43 ам.долларын  өгөөжтэй байдгийг тогтоожээ. 

Допингийн шинжилгээгээр хоёр бөхөөс хориотой эм бэлдмэлийн жагсаалтад багтсан бодис илэрчээ

Монголын Үндэсний Допингийн Эсрэг Байгууллага(МҮДЭБ)-аас 2022 оны гуравдугаар сарын 17, 19-ний өдрийн барилдаануудад шөвгөрсөн 14 бөхөөс допингийн явцын шинжилгээг авсан.

Дээрх бөхчүүдийн шинжилгээний хариу Олон Улсын Допингийн Эсрэг Байгууллага(ОУДЭБ)-ын итгэмжилсэн БНСУ-ын лабораториос 2022 оны дөрөвдүгээр сарын 25-ны өдөр МҮДЭБ-д ирсэн байна.

МҮДЭБ мөн өдөр Монголын Үндэсний Бөхийн Холбоонд дээрх хариуг хүлээлгэн өгсөн бөгөөд нийт 14 шинжилгээнээс 12 нь сөрөг буюу зөрчилгүй, хоёр шинжилгээнээс хориотой эм бэлдмэлийн жагсаалтад багтсан нэг төрлийн бодис илэрсэн хариу ирсэн.

ОУДЭБ-аас гаргасан журмын дагуу хоёр бөхөд хариуг мэдэгдэхэд тэдгээр бөх орон нутагт явсан тул дөрөвдүгээр сарын 27-ны өдөр өөрийн биеэр ирж, шинжилгээний хариугаа хүлээн авсан. Дээрх хоёр бөх нь хориотой эм бэлдмэл хэрэглэсэн шалтгаанаа дурдан, мөн гэм буруугаа хүлээн уучлал хүсэж, ямарваа нэгэн шийтгэл, хариуцлагыг хүлээн авахаа мэдэгдсэн өргөдөл, хүсэлтийг 2022 оны дөрөвдүгээр сарын 30-ны өдөр МҮБХ-нд ирүүлснийг Тэргүүлэгчдэд 2022 оны тавдугаар сарын 2-ны өдрийн ээлжит хурлаар танилцууллаа.

Жич: Допингийн шинжилгээний хариуг бөхөд мэдэгдэх, мэдээлэх, хариуцлага тооцох зэрэг асуудлуудыг журмын дагуу шийдвэрлэж байгаа болно.

Эх сурвалж: Монголын Үндэсний Бөхийн Холбоо

Н.УЧРАЛ:МОНГОЛ УЛСЫН ЗАХ ЗЭЭЛД БАЙГАА ЭМИЙН 14% НЬ СТАНДАРТ БУС, 19% НЬ БҮРТГЭЛГҮЙ БАЙНА

УИХ-ын гишүн Н.Учрал, Ж.Чинбүрэн, Э.Батшугар, Б.Бейсен тэргүүтэй 21 гишүүн эмийн стандартад хяналт тавих иүр хороо байгуулах санал гаргалаа. Монгол улсын зах зээлд байгаа эмийн 14 хувь нь стандарт бус, 19 хувь нь бүртгэлгүй байна. Тиймээс эмийн чанар, хяналтын тогтолцоог сайжруулахын тулд “Хянан шалгах Түр хороо” байгуулах шаардлагатай гэж үзэж байна.

Үндэсний Аудитын газраас хийсэн хяналт шалгалтаар эм, эмнэлэгийн хэрэгслийн 44 аж ахуй нэгж, эмнэлгийн хэрэгсэл үйлдвэрлэх 63 тусгай зөвшөөрөл байгаагаас  84,1% нь дэлхийн эрүүл мэндийн байгуулагаас гаргасан эм үйлдвэрлэлийн зохистой дадал, стандартын шаардлагыг хангаагүй байжээ. Энэ нь стандартын шаардлага хангаагүй эм үйлдвэрлэх эрсдэлтэй гэсэн үг юм. Мөн эмийн чанарт хийсэн шалгалтаар монгол улс дотооддоо үйлдвэрлэж байгаа эмийн 18,6%, импортын эмийн 6,1% нь стандартын шаардлаг хангаагүй гэж гарчээ. Мөн зах зээлд байгаа нийт эмийн 14% нь стандартын бус, 19% нь бүртгэлгүй эм эзэлж байна. Энэ нь Монгол улсад байгаа эмний чанар стандарт ямар хэмжээнд байгааг харуулж байна.

Эмтэй холбоотой асуудал нь нийт хүн амын эрүүл мэндтэй холбоотой асуудал. Одоогийн байдлаар ямар ямар  эмийн үйлчилгээ хангалтгүй байгаа вэ гэдэг судалгаа монгол улсад байхгүй. Тиймээс түр хороо байгуулах хүсэлтэй гишүүд “Монгол улсад худалдаалагдаж байгаа эмүүдийн дээжийг гадаадын лабораторид” шинжлүүлэх шаардлагатай гэж үзэж байна. Хянан шалгах түр хороог байгуулах асуудлыг УИХ-аар хэлэлцэж шийдвэрлэнэ. Хэрэв уг тогтоолын төсөл батлагдвал эхний ээлжинд тоног төхөөрөмжийн дутагдалд орсон эмийн лабораторийг сайжруулах, эм үйлдвэрлэлийн явцад  хяналт шалгалтын чангаруулах хэрэгтэй гэж үзэж байна.

Монгол улсын эмнэлэгүүдэд антибиотикт тэсвэртэй халдварт өвчин маш их гардаг гэдгийг УИХ-ын гишүүн Ж.Чинбүрэн хэлсэн. Гэвч тэр халдварын дарах антибиотик монгол улсад байхгүй.  Мөн эрүүл мэндийн салбарын төсвийн нилээд хэсгийг чанаргүй эм, эмнэлэгийн хэрэгсэл худалдаж авсаар өдийг хүрчээ. Эмнэлэгт хэвтэх иргэдийн тоо өндөр байдаг нь чанаргүй эмтэй шууд холбоотой гэдгийг онцлож байна.

Нийт эмийн 14 хувь стандарт бус, 19% нь бүртгэлгүй гэдэг нь эмүүдийн 33% нь ямар нэгэн байдлаар хүний эрүүл мэндэд хохирол учруулах боломжтой гэсэн үг. Монгол улсад эмийн чанар хангалтгүй гэдгээс гадна өндөр үнэтэй гэдэг нь шалгалтаар илэрсэн. :Монгол улсад эмийн үнэ олон улсын жишгээс 5,4-15,6 дахин өндөр үнэтэй байна. Гаалийн ерөнхий газрын мэдээллээс харахад зах зээлд худалдаалагдаж байгаа эмийн үнэ импортолсон үнээс буюу гадаадаас татан авсан үнээсээ 10-82%-иар үнэтэй зарагдаж байгааг  аудитын тайланд онцлосон байна. Тиймээс эмийн чанар болон  үнийн асуудалд нэгдсэн нэг тогтолцоо шаардлагатай байна.

ЗУРГААДУГААР САР ХҮРТЭЛ АИ92 ШАТАХУУНЫ ҮНЭ 2390 ТӨГРӨГӨӨ “БАРИНА”

УУХҮЯ ОХУ-ын Роснефт компанитай хийсэн гэрээ хэлцлийн хүрээнд газрын тосны бүтээгдэхүүнийг ирэх зургаадугаар сар хүртэл 25 хувийн хямралтай үнээр худалдан авахаар тохиролцсон. Ингэснээр 5,6-р сард шатахууны үнэд өөрчлөлт орохгүй, үнэ нэмэгдэхгүй гэдгийг салбарын яам мэдээллээ. Гэхдээ  шатахууны үнэ цаашид   нэмэгдэхгүй гэх баталгааг өгөхгүй байна.  

Тодруулбал, Монгол улс газрын тосны бүтээгдэхүүнийг  4-р сард АИ92 шатахууны нэг тонныг нь 1110 ам.доллараар буюу литр тутмыг нь 3330 төгрөгийг өртөгөөр оруулж ирдэг. Харин тус гэрээ хэлэлцээрийн үр дүнд үнийг 25 хувиар бууруулж 1 тонныг нь 840 ам.доллараар тооцож литр тутамд нь 2390 төгрөгөөр борлуулах боломж бүрдэж байгаа буюу одоо байгаа үнээ 6-р сар хүртэл” барих“ боломж бүрдэж байна. Дизель түлшний үнэ 25 хувиар буурч  литр тутам нь 3714 төгрөгийн өртөгтэй орж ирдэг байсан түлшийг иргэдэд 3380 төгрөгөөр худалдана гэлээ.

Учир нь дэлхийн зах зээлд газрын тосны үнэ сүүлийн 7,8 жилд байгаагүй өсөлтийг үзүүлж АИ92 шатахуун гэхэд 2021 онд 71.3 хувиар өссөн, 2022 оны эхний 4 сарын байдлаар 45 хувиар өссөн . Ийнхүү газрын тосны үнийн өсөлттэй холбоотойгоор дэлхий дахинд бий болсон үнийн өсөлт шууд байдлаар нөлөөлж байгааг онцлон хэллээ.  Тус хэлэлцээрийн үр дүн зөвхөн хоёрхон сар үргэлжилж, ирэх 6-р сараас дахин шатахууны үнэ өсөх нөхцөл байдал үүсэж байна:

Шатахууны үнийг тогтвортой байлгах хүрээнд дизель түлшний онцгой албан татварын хэмжээг энэ оныг дуустал тэглэсэн. Дизель түлшний үнэ 4-р сард литр тутамдаа 250 төгрөгөөр нэмэгдсэн. Хэрвээ онцгой албан татварыг тэглэхгүйгээр Сингапурын бирж дэх үнээр борлуулсан бол 3714 төгрөгт хүрэх байсан гэх уул уурхай хүнд үйлдвэрийн яамнаас  мэдээллээ.

Тавдугаар сарын 1-нээс хэрэгжиж эхэлсэн Цахим засаглалын багц хуулиуд ба ОНЦЛОХ зохицуулалтууд

Нийтийн мэдээллийн ил тод байдлын тухай, Хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах тухай, Кибер аюулгүй байдлын тухай, Цахим гарын үсгийн тухай зэрэг хуулиуд 2022 оны 05 дугаар сарын 01-ний өдрөөс буюу өнөөдрөөс хэрэгжиж эхэлж байна.

Хуулийн хэрэгжилтийг хангах хүрээнд Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яамнаас Хууль зүй, дотоод хэргийн яам, Сангийн яам, Хүний эрхийн үндэсний комисс, Тагнуулын ерөнхий газар, Зэвсэгт хүчний жанжин штаб, Үндэсний статистикийн хороо, Харилцаа холбооны зохицуулах хороо зэрэг төрийн байгууллага, их дээд сургуулийн эрдэмтэн судлаач нартай хамтран дээр дурдсан 4 хуульд батлуулахаар заасан журмуудын боловсруулалт дээр хамтран ажиллаж, Засгийн газраар батлуулах журмын төслүүдийг Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газарт хүргүүлэхэд бэлэн болоод байна.

Хуулиудын онцлох зохицуулалтыг товч дурдвал,

НИЙТИЙН МЭДЭЭЛЛИЙН ИЛ ТОД БАЙДЛЫН ТУХАЙ ХУУЛЬ

Энэ хуулийн зорилго нь хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу иргэний мэдээлэл хайх, хүлээн авах эрхийг хангах, нийтийн мэдээллийн дэд бүтцийн эрх зүйн үндсийг тогтоох, төрийн үйл ажиллагааг цахим хэлбэрээр явуулах, нээлттэй, ил тод, шуурхай байлгах, төрийн үйл ажиллагаанд олон нийтийн хяналтыг бий болгоход оршино.

Тус хуулиар байгууллагын нууц гэх нэрийн дор иргэд, олон нийт, хэвлэл мэдээллийнхэнд өгдөггүй байсан мэдээлэл, тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчийн мэдээлэл, барилга байгууламжийн улсын комиссын дүгнэлт, худалдан авах ажиллагааны мэдээлэл, төрийн байгууллагын ажлын байрны сул орон тооны мэдээлэл зэрэг 5 төрлийн 68 мэдээллийг нээлттэй болголоо.

  • Түүнчлэн тус хуулиар цахим баримт бичгийг цаасан баримт бичигтэй адил хүчинтэй байхаар тогтоож, нотлох баримтын хэмжээнд үнэлэх зэрэг асуудлыг шийдвэрлэнэ.
  • Мэдээлэл хариуцагч мэдээллийг гуравдагч этгээдэд дамжуулсан бол мэдээллийн эзэнд энэ талаар хуульд заасан журмын дагуу мэдэгдэл хүргүүлнэ.

ХҮНИЙ ХУВИЙН МЭДЭЭЛЭЛ ХАМГААЛАХ ТУХАЙ ХУУЛЬ

Энэ хуулиар хүний хувийн мэдээллийг цуглуулах, боловсруулах, ашиглах, аюулгүй байдлыг хангахтай холбогдсон харилцааг зохицуулж, мэдээлэл хариуцагч болох төрийн байгууллага, хүн, хуулийн этгээд нь хувь хүний мэдээлэл цуглуулж, боловсруулж, ашиглахдаа тухайн мэдээллийг хэрхэн, юунд ашиглах гэж байгаа зорилгыг мэдээллийн эзэнд мэдэгдэж, зөвшөөрөл авна.

Түүнчлэн мэдээллийн эзэн болон хүний хувийн мэдээллийг хариуцаж, хамгаалж байгаа этгээд хоорондын харилцааг зохицуулж, мэдээллийн эзний эрхийг баталгаажуулан Монгол Улсын Үндсэн хуулиар тогтоосон хувь хүний халдашгүй, чөлөөтэй байх эрхийг тогтоож, мэдээлэл хариуцагчийн хүлээх үүргийг тодруулж өгсөн.

  • Мөн хүний биеийн давхцахгүй өгөгдөл болох гарын хурууны хээг улсын бүртгэлийн байгууллага иргэний улсын бүртгэл хөтлөх, сонгогчийн бүртгэлийг хянах зорилгоор ашиглах, улсын хилээр нэвтэрч байгаа гадаадын иргэнийг таних, баталгаажуулах, хэрэг маргааныг хянан, шийдвэрлэх, УИХ-ын гишүүд цахим төхөөрөмж ашиглан санал хураалтад оролцохоос бусад тохиолдолд хориглоно.
  • Дууны, дүрсний, дуу-дүрсний бичлэгийн төхөөрөмжийг байршуулахад тавигдах шаардлага, хориглох, хяналт тавих зохицуулалтыг тусгасан. Тухайлбал, ариун цэврийн өрөө, хувцас солих өрөө, нийтийн үйлчилгээний газрын тусгай зориулалтын үйлчилгээний өрөө, караокены өрөө, зочид буудлын өрөө, эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээг үзүүлэх хэвтүүлэн эмчлэх өрөө зэрэгт дууны, дүрсний, дуу-дүрсний бичлэгийн төхөөрөмж байршуулахыг хориглоно.
  • Хүний хувийн мэдээллийг цуглуулж, боловсруулж, ашиглахтай холбоотой аливаа гомдол байвал Хүний эрхийн Үндэсний Комисс, эсхүл Захиргааны ерөнхий хуульд заасны дагуу гомдол гаргах боломжтой байна.

ЦАХИМ ГАРЫН ҮСГИЙН ТУХАЙ ХУУЛИЙН ШИНЭЧИЛСЭН НАЙРУУЛГА

Цахим гарын үсгийн тухай хуулийн зорилго нь цахим орчинд хүн, хуулийн этгээд цахим гарын үсэг хэрэглэх, түүнд тавигдах эрх зүйн болон техникийн шаардлага, нийтийн түлхүүрийн дэд бүтцийн үйл ажиллагааны эрх зүйн үндсийг тогтооход оршино. Тус хуулиар:

  • Монгол Улсын 16 ба түүнээс дээш насны иргэдэд тоон гарын үсгийн гэрчилгээг үнэ төлбөргүй 5 жилийн хугацаатай Улсын бүртгэлийн байгууллагаас олгох ба тус байгууллагын нийслэл, дүүрэг, орон нутгийн бүх салбар, нэгж дээр биечлэн очиж авах боломжтой. Харин гадаадад байгаа Монгол Улсын иргэдийг дипломат төлөөлөгчийн газраар дамжуулан тоон гарын үсгийн гэрчилгээг авах боломжийг бүрдүүлнэ.
  • Тоон гарын үсгийн гэрчилгээг гадаадын иргэн, харьяалалгүй хүн Монгол Улсад оршин суух хугацаандаа авч ашиглах боломжтой.
  • Хуулийн этгээдэд олгох тоон гарын үсэг нь цахим тамга хэлбэртэй байна.

Тоон гарын үсгийг хэрэглээнд нэвтрүүлснээр цахим орчинд өөрийгөө таньж, баталгаажуулах, гэрээ хэлцлийг цахим хэлбэрээр байгуулах, “e-Mongolia” системд нэвтэрч, төрийн 650 гаруй үйлчилгээг цахимаар авах боломж бүрдэж байна.

КИБЕР АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫН ТУХАЙ ХУУЛЬ

Энэхүү хууль нь кибер аюулгүй байдлыг хангахтай холбоотой төрийн байгууллага, хүн, хуулийн этгээдийн хооронд үүсэх харилцааг уялдуулан зохицуулах, зохион байгуулах, хяналтыг хэрэгжүүлэх харилцаанд үйлчилнэ.

Тус хуулиар үндэсний аюулгүй байдлыг хангах тогтолцоонд нийцсэн Кибер аюулгүй байдлын зөвлөл ажиллах бөгөөд тус зөвлөлийг Монгол Улсын Ерөнхий сайд тэргүүлж, дэд даргаар нь Цахим хөгжил, харилцаа холбооны сайд, Тагнуулын ерөнхий газрын дарга нар ажиллана.

Мөн төрийн мэдээллийн нэгдсэн сүлжээнд холбогдсон болон онц чухал мэдээллийн дэд бүтэцтэй байгууллагын кибер аюулгүй байдлыг үндэсний төв, харин иргэн, аж ахуй нэгж, хуулийн этгээдийн кибер аюулгүй байдлыг нийтийн төв тус тус хангаж ажиллана.

Харин зэвсэгт хүчний кибер командлал тайван цагт батлан хамгаалах салбарын хэмжээнд кибер аюулгүй байдлыг хэрхэн хангах талаар хуульд тусгажээ.

Хөдөлмөр, Нийгмийн Түншлэлийн Гурван Талт Үндэсний Хороо маргааш хуралдана

Хөдөлмөрийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгад уртын ээлжийн ажилтнуудыг 14 хоног ажиллаж, 14 хоног амрах хуваарьтай байхаар тусгасан.

Энэ дагуу Цалин хөлс тогтоох аргачлалыг боловсруулж, 2022 оны хоёрдугаар сарын 10-нд Хөдөлмөр, Нийгмийн Түншлэлийн Гурван Талт Үндэсний Хороо(ХНТГТҮХ) баталсан юм. Гэвч энэ нь бодит байдал уурхайчдын илүү цагийн хөлсийг тооцохгүй байх, тооцсон тохиолдолд үндсэн цалинг бууруулах зэрэг зөрчлийг бий болгож, салбар даяар үл ойлголцол үүсгэсэн гэдгийг өчигдөр Монголын Эрчим Хүч, Геологи, Уул Уурхайн Үйлдвэрчнй эвлэлийн холбоо болон зарим байгууллагын Үйлдвэрчний эвлэлийн хорооноос мэдээлж, ХНТГТҮХ-г яаралтай хуралдуулж, Цалин хөлс тогтоох аргачлал өөрчлөлт оруулахыг Хөдөлмөр, Нийгмийн Хамгааллын сайд А.Ариунзаяагаас шаардсан билээ.

Хариуд нь ХНХ-ын сайд А.Ариунзаяа ХНТГТҮХ-г маргааш буюу Лхагва гарагт хуралдуулахаар болсноо өөрийн цахим хуудсаар мэдэгдсэн байна.

Түүнчлэн тэрбээр “Гурван талт үндэсний хороо энэ Лхагва гарагт хуралдана. 20/10-аар ажиллаж байхдаа өдрийн 8+4=14; 14/14-өөр ажиллаж байхдаа 8+4=12 цаг бодогдоод байгаа асуудлыг компани байгууллага түүвэрлэж судалж байна.

Зарим нь Үндсэн цалингаа бууруулаагүй хэвээр олгож байгаа юм байна. Зарим нь шөнийн нэмэгдэл нэмэгдээд 25 хувь бүр нэмэгдсэн юм байна. Зарим нь 25 хувь цалин буурсан. Зарим нь бүр цалин 40-50 хувь буурсан байна шүү” гэжээ.