“Эмэгтэйчүүд, энх тайван ба аюулгүй байдал” олон улсын бага хурал Улаанбаатар хотноо эхэллээ.

Хурал нь НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөлийн “Эмэгтэйчүүд, энх тайван ба аюулгүй байдал” тогтоолын хэрэгжилтийг дэмжих, НҮБ-ын Энхийг сахиулах ажиллагаанд эмэгтэй цэргийн алба хаагчдын оролцоог нэмэгдүүлэхэд тулгарч буй сорилт, бэрхшээл, тэдгээрийг даван туулах, шийдвэрлэх арга замыг тодорхойлох, туршлага солилцох зорилготой юм.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Зэвсэгт хүчний Ерөнхий командлагч Ухнаагийн Хүрэлсүх олон улсын бага хурлыг нээж үг хэллээ.

Монгол Улс өнгөрсөн 20 жилийн хугацаанд НҮБ-ын Энхийг сахиулах болон Олон улсын цэргийн ажиллагаанд 20 гаруй мянган цэргийн алба хаагчаа илгээсний 900 гаруй нь эмэгтэйчүүд юм. Мөн НҮБ-ын цэрэг хандивлагч орнуудын дунд энхийг сахиулагчдын тоогоор 24, энхийг сахиулагч эмэгтэйчүүдийнхээ тоогоор 20 дугаар байрт эрэмбэлэгдэж байна.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Энхийг сахиулах ажиллагаанд үүрэг гүйцэтгэж буй эмэгтэй цэргийн алба хаагчийн тоог 15 хувьд хүргэх НҮБ-ын Энхийг дэмжих ажиллагааны газрын уриалгыг дэмжиж байгаагаа илэрхийллээ.

Энэ дагуу 2027 он гэхэд цэргийн багийн бие бүрэлдэхүүний 15, бие даан үүрэг гүйцэтгэх бүрэлдэхүүний 25 хувийг эмэгтэй цэргийн алба хаагчаар бүрдүүлж, НҮБ-аас тавьсан зорилтыг бүрэн хэрэгжүүлэхээр зорьж байгааг тэмдэглэв.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Зэвсэгт хүчний Ерөнхий командлагч Ухнаагийн Хүрэлсүх НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн 76 дугаар чуулганы үеэр НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Антонио Гутеррештэй уулзахдаа Олон улсын энхийг сахиулахын судалгааны хүрээлэн байгуулах санал дэвшүүлсэн.

Энэ хүрээнд Ази, Номхон далайн бүс нутагт эмэгтэй цэргийн болон цагдаагийн алба хаагчийн оролцоог нэмэгдүүлэхтэй холбоотой бодлогын судалгаа, сургалт явуулах чиглэлээр НҮБ-ын Энхийг дэмжих ажиллагааны газар болон бусад улсын холбогдох байгууллагатай хамтран ажиллахад бэлэн байгааг хэлэв.

Мөн “Хааны эрэлд” олон улсын энхийг сахиулах ажиллагааны сургууль нь хамтын ажиллагааны нэг тод жишээ гэдгийг тэмдэглэв.

НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргын Энхийн ажиллагаа хариуцсан орлогч Ж.П.Лакруа олон улсын бага хуралд үг хэллээ.

Тэрбээр Монгол Улс энхийг сахиулагч эмэгтэйчүүдийн асуудалд анхаарч байгаа нь НҮБ-ын жендерийн тэгш байдлыг хангах зорилго, зорилтуудыг тууштай хэрэгжүүлж байгаагийн нотолгоо гэж үздэгээ онцлов.

Мөн бусад улс орон Монгол Улсын санаачилгыг дагаж, энхийг сахиулах үйлсэд эмэгтэйчүүдийн үүрэг, оролцоог нэмэгдүүлэх чиглэлээр ажиллана гэдэгт итгэж байгаагаа илэрхийлэв.

Урьд өмнө байгаагүй, дэлхий нийтийг хамарсан олон сорилт тулгарч байгаа энэ үед НҮБ-ын Энхийг сахиулах ажиллагаа нь эмэгтэйчүүд, энх тайван, аюулгүй байдлыг улс төрийн тэргүүлэх чиглэл, үндсэн зарчим болгож байгааг хэлэв.

Цаашид мөргөлдөөнөөс урьдчилан сэргийлж, хариу арга хэмжээ авах зэрэгт дэлхийн улс орнуудын онцлог байдлыг тусгасан жендерийн тэнцвэртэй ажиллах хүч урьд өмнөхөөс илүү хэрэгтэй байгааг тэмдэглэв.

Монгол Улсын санаачилгаар бүс нутагт анх удаа зохион байгуулж буй “Эмэгтэйчүүд, энх тайван ба аюулгүй байдал” олон улсын бага хуралд НҮБ, Европын Холбоо болон дэлхийн 30 орны эмэгтэй цэргийн алба хаагч, НҮБ-ын Энхийн ажиллагааны газрын мэргэжилтэн, олон улсын эрдэмтэн, судлаач, Монгол Улсын Зэвсэгт хүчин, төрийн цэргийн болон хууль сахиулах байгууллагын 25 энхийг сахиулагч эмэгтэй цэргийн алба хаагч оролцож байна.

Мөн  НҮБ-ын Энхийг сахиулах ажиллагаанд үүрэг гүйцэтгэж буй ажилтнууд, цэргийн багуудын удирдлага, цэргийн ажиглагч, штабын офицер, ахлагч, энхийг сахиулагч эмэгтэйчүүд, тэдний төлөөлөл цахимаар оролцож байгаа юм.

ОЛОН УЛСЫН БАГА ХУРЛААР:

• “НҮБ-ын цэрэг, цагдаагийн бүрэлдэхүүний жендерийн тэгш байдлыг хангахад улс орнуудад тулгарч буй бэрхшээл болон Энхийг сахиулах ажиллагаанд эмэгтэйчүүдийн гүйцэтгэх үүргийг нэмэгдүүлэх боломжуудыг тодорхойлох”
• “Цэргийн албаны бүх шатанд эмэгтэйчүүдийг элсүүлэх, сургах, сонгон шалгаруулахад тулгарах бэрхшээл, сайн туршлага”
• “НҮБ-ын Энхийг сахиулах ажиллагаанд эмэгтэй цэргийн алба хаагчдын бүрэн, эрх тэгш, утга төгөлдөр оролцоог нэмэгдүүлэх нь”
• “Монголын эмэгтэй энхийг сахиулагчид: Туршлага сургамж” зэрэг сэдвийн хүрээнд илтгэл сонсож, хэлэлцүүлэг өрнүүлнэ.

“Эмэгтэйчүүд, энх тайван, аюулгүй байдал” сэдэвт олон улсын бага хурал 2022 оны 06 дугаар сарын 18 хүртэл үргэлжилнэ.15

 

Фэйсбүүкээр найзын хүсэлт явуулсан элдэв гадны иргэнтэй харилцаа тогтоож, түүндээ дурлаж, суух дээрээ тулсан монгол эмэгтэйчүүдийн хүн итгэхийн аргагүй гомдлууд цагдаагийн байгууллагад ирэх нь ихэсчээ. Зөвхөн гурван эмэгтэйн нэр, хаяг нь, бүр аль улсын иргэн гэдэг нь тодорхойгүй цахим хайр дурлалын улмаас гадагшаа мөнгө шилжүүлж, хохирсон хохирлын хэмжээ 147,800 ам.доллар, монгол мөнгөөр 443 сая 400 мянган төгрөг болсон байна.  

Эдгээр эмэгтэйчүүд бүгд гадны залилангийн нарын хохирогч болсон нь  тогтоогдсон бөгөөд гадагшаа шилжүүлсэн олон улсын гүйлгээ бүхий мөнгө нь эргэж олдохгүй замхардаг болохыг хуулийнхан хэлж байна. залилнгийн хохирогч болсон эмэгтэйчүүдийн хэргүүд цагдаад цөөнгүй шалгагдаж байна. Хуулийнхны хэллэгээр “романс” залилан гэж нэрлэгдээд байгаа цахимаар танилцаж, хайртай дуртай болсон, улмаар танай Монголд очиж үл хөдлөх хөрөнгө худалдан авч хамтдаа амьдарна, би хөрөнгө оруулалтын олон улсын компанитай, чамд байгаа мөнгийг өсгөж, нугалж ашиг хүртээнэ гэх зэргээр олон улсын гүйлгээгээр валют шилжүүлэн авдаг хэрэг эрс нэмэгджээ.

Жишээ нь, Монгол улсын иргэн Д.О гэгч эмэгтэй АНУ-ын иргэн гэж өөрийгөө итгүүлэн Aliso Camelove гэж хаягтай хүнтэй фэйсбүүкээр танилцан, харилцаж, чаталсаар хайр сэтгэлийн холбоо тогтоож олон улсын мөнгөн гуйвуулгаар Голомт банкаар дамжуулан 18 удаагийн үйлдлээр 77 мянган доллар шилжүүлсэн хэрэг 2020 онд гарсан байна. Aliso Camelove  гэгч нь иргэн О-д өөрийгөө хувийн компанитай, ажил гүйцэтгэлийн их хэмжээний мөнгө орж ирэх үед өгсөн мөнгийг нь буцааж 2-3 дахин нугалж өгнө гэж итгүүлэн 77 мянган доллар авсан, эмэгтэй өөрийнхөө залилуулж байгааг 2 сарын турш мэдээгүй бөгөөд, мэдсэнийхээ дараа цагдаад хандсан ч цагдаагийн байгууллага Турк дэх АНУ-ын Консулын газраар дамжуулан хайлт хийлгэхэд Aliso Camelove  нэртэй хүн АНУ-д бүртгэлгүй гэсэн хариу ирсэн байгаа юм. Яг үүнтэй адилхан байдлаар Mickeal гэх хаягтай, өөрийгөө малын эмч гэж танилцуулан Турк улсад шувууны ханиад эмчилж байгаа гэх хүнд Иргэн С 33,500 доллар, George Hensonгэдэг хаягтай, Австралид амьдардаг, Австралид ирэх урилга, илгээмж явуулна гэсэн хүнд иргэн С 2 удаагийн үйлдлээр 37 мянган доллар шилжүүлжээ.

Олон улсад “Romance scam” гэж нэрлэдэг энэ гэмт хэргийн цаана хохирогчтой чин сэтгэлээсээ ярилцаж байгаа дүр эсгэн, итгэл төрүүлж, 3-6 сарын хугацаанд хайр дурлалын сэдвээр яриа өрнүүлж, урхиддаг байна. Эмэгтэйчүүд англи хэлээ сайжруулна, гадны хүнтэй сууж баян тансаг амьдрана, гадагшаа явна гэсэн хүслүүдээрээ дамжуулан гадны иргэнтэй сошиэл орчинд найз болох нь их байдаг, үүний цаана ихэвчлэн улс дамнасан залилангийн хэрэг үйлдэгчид бүлгээрээ ажиллаж байдаг гэдгийг байнга бодож, хянуур хандах хэрэгтэй. Тэд өөртэй нь харицаж байгааг ойр дотны хүмүүс, найз нөхөддөө битгий мэдэгдээрэй гэж хүсдэг, таны талаар маш олон асуулт асуудаг, таны хувийн санхүүгийн талаар сонирхож, дараа нь таниас мөнгө нэхэх аргыг ашигладаг байна.

Тэдний арга нь ихэвчлэн гадаадад амьдрах урилга явуулна, чиний нэр дээр илгээмж явуулна, танай улсад үл хөдлөх хөрөнгө худалдаж аваад амьдарна, энхийг сахиулах ажиллагаанд оролцож байгаа цалингаа шууд чиний дансанд чинь байршуулая гэх мэтээр их хэмжээний ашиг амлаж, энэ бүхнийг хийхийн тулд шимтгэл төлөх хэрэгтэй гэж итгүүлэн олон удаагийн үйлдлээр их хэмжээний мөнгө шилжүүлж авдаг. Ингээд зогсохгүй данс болон интернэт банкийг нь ашиглаж олсон мөнгөө дансруу нь шилжүүлэн, гадаад улсын өөр дансруу шилжүүлүүлж авах замаар залилангийн хэргээ үйлдэж байна.

 Романс залилангаар  Монгол Улсын долоон иргэн Нигер улсын гэмт бүлэглэлүүдийн халдлагад өртөж, Индонез улс дахь дансруу их хэмжээний мөнгө шилжүүлсэн хэрэг гарч байв. Нигерийн бүлэглэл гэдэг шиг яг ийм гадны олон орны бүлэг этгээдүүд Монгол улсыг онилон, зорилтот ажил болгож, судалгаа хийж, маш нарийн төлөвлөгөөтэйгээр Романс залиланг үйлддэг. Монголчууд шиг технологийн мэдлэг муутай улс орны иргэдрүү зохион байгуулалтад орсон албан байгууллага шиг үйл ажиллагаа явуулдаг бүлэглэлүүд тогтмол цагаар ажиллаж, ихэвчлэн Америк иргэдийн бүртгэлгүй нэрээр фэйсбүүк, инстаргам, твитерт бизнес эрхэлдэг ганц бие эмэгтэйчүүд, тэтгэврийн насны хүмүүсийг нарийвчлан судалж хайр дурлалын романс үүсгэдэг. Тэд  гэмт үйлдлээ гадаад орноос хийдэг, ашиглаж буй цахим болон IP хаяг нь  хуурамч, олдох боломжгүй, олон улс дамнасан байдгаараа бусад хэргээс ялгаатай байдаг.

Цагдаагийн байгууллага залилангийн гэмт хэргийг 60 орчим хувьтай илрүүлдэг боловч нэгэнт гадны улс орон руу шилжүүлгээр гарсан мөнгө эргэн олдох боломжгүй гэдгийг иргэд маш сайн ойлгодог болохгүй бол яг энэ мэтээр “романс” залилангийн хохирогч болж байгаа эмэгтэйчүүд цаашдаа ч ихсэхийг үгүйсгэхгүй аргагүй. Хэн ч ийм хэргийн хохирогч болох эрсдэлтэй, тааварлах ямар ч боломжгүй байдаг тул иргэн та энэ мэдээллийг ойр хавийнхаа хүмүүст заавал түгээж, анхааруулж сэрэмжлүүлээрэй.