Уялга үг
“Идэр” их сургуулийн багш Ч.Нацагдорж, Д.Уянга нарын хамтран боловсруулсан “МОНГОЛ ХЭЛ БИЧГИЙН ШАЛГАЛТЫН “ТУСЛАХ БАГШ” гарын авлагын агуулга, арга зүйн боловсруулалт, хэрэгцээ, шаардлага, ач холбогдлын талаар хэдэн ам үг хэлж, уялга үг бичье.
ЕБС-ийн ахлах ангийн сурагчид, ялангуяа ЭЕШ өгөх төгсөгчдөд зориулсан энэхүү гарын авлага нь Монгол хэл, уран зохиолын мэргэжлийн багш нарт ЭЕШ-д шавь нараа хэрхэн бэлтгэх, сонгосон эхийн задлалыг яаж хийх, юунд анхаарах талаар зөвлөмж болохоор барахгүй сурагчдад өгсөн сэдэв, асуулт, даалгаврыг алдаагүй зөв хийх мэдлэг, чадварыг олгох, санамж анхааруулга өгөхүйц “туслах багш”-ийн үүргийг гүйцэтгэх сургалтын гарын авлага болж чаджээ.
Уг гарын авлага нь 3 бүлэгтэй бөгөөд нэгдэх бүлэгтээ урд өмнө монгол хэл бичгийн аймаг, хот, улсын олимпиад болон төгсөлт, элсэлтийн удаа дараагийн шалгалтад орж байгаагүй шинэ сэвүүн, сонирхолтой сэдэв, сургамжит санаатай, танин мэдэх агуулгатай уран сайхны ба шинжлэх ухааны зохиолын нэгэн сэдэвт төвлөсөн 15 эх бичвэрийг сонгон, түүндээ задаргаа тайлбарыг зөв оновчтой хийж үзүүлсэн нь зүйтэй байна.
Гарын авлагын хоёр дахь бүлэгтээ Монгол хэл, уран зохиолын сурах бичигт орж, шалгалтад гүйцэтгэж байсан 10 эх сэдвийг сонгон авч, даалгаврын гүйцэтгэлийг үлгэрлэн үзүүлсэн бол гурав дахь бүлэгтээ суралцагчид бие даан бичиж зохиох эхийн сэдэв өгч, даалгавар гүйцэтгэлийг хэрхэн хийж, өөрийгөө үнэлэх оноожуулах арга зүйг өгсөн нь багшийн туслалцаагүйгээр бие дааж гүйцэтгэх “гэрийн даалгавар” болсон байна. Бүлэг хэсэг бүрт сургаалын шүлгээс эшилсэн монгол бичгийн эхийг кирилл бичигт хөрвүүлэх даалгаврыг давхар өгчээ.
Манай орны ЕБС-д үзэж судалдаг гол хичээл-Монгол хэл, уран зохиолын сургалтын түүхийг товч сөхвөл 1990 оноос өмнө бид монгол хэлний хэлзүй \авиа зүй, үг зүй, өгүүлбэр зүй\, зөв бичих дүрэм заахыг чухалчилдаг байсан бол мөн оноос хойш монгол хэлний хичээлийн агуулгад зарчмын томоохон өөрчлөлт шинэчлэл хийгдсэний нэг нь “эх сэдэв (mekst)”-т тулгуурласан “эх төвтэй” сургалтын агуулгад шилжсэн явдал юм. Төрөл бүрийн сэдэвт эхэд эхийн хэсэгчилсэн болон бүрэн задлал хийх, эхийг хувиргаж дэлгэрүүлэх юмуу хураангуйлж бичих, улмаар эх зохиож бичих чадварыг эзэмшүүлэх нь манай хэлбичгийн хичээлийн гол зорилго байсаар байна.
Эх бичвэрийн дээд эрэмбийн бүтээлч ажил нь эсээ бичих чадвар юм. Уг номын гуравдугаар бүлэг нь “Эсээ бичих сэдвүүд” , “Эсээ бичиж сурахад хэрэгтэй зөвлөмж”, “Эсээ үнэлэх шалгуур”-ыг боловсруулж оруулсан нь суралцагчдад зориулсан энэхүү гарын авлагын хэрэгцээ, шаардлага, үнэ цэн, ач холбогдлыг бүр ч өргөж байна.
Хамтын номыг нь хянан шүүдэглэж, урмын мялаалгын уялга үг бичлээ, удаах сайн номыг нь урин залж хүлээе, багш нь.
