УИХ-ЫН ГИШҮҮН Н.АЛТАНХУЯГ, Г.АМАРТҮВШИН,Х.ГАНХУЯГ, Ё.БААТАРБИЛЭГ НАРЫН УЛС ТӨРИЙН КАРЬЕР ӨНДӨРЛӨХ ҮҮ?

МАН-ын бүлгийн гурван гишүүний хамт АН-аас сонгогдсон Н.Алтанхуягийг халдашгүй бүрэн эрхээс нь түдгэлзүүлэн шалгах хүсэлтээ Улсын ерөнхий прокурор Б.Жаргалсайхан УИХ-ын дарга Г.Занданшатарт хүргүүлжээ. Ийм хэзээ  ирэх нь цаг хугацааны асуудал байсан нь Ерөнхий сайдын байр суурь болон МАН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Д.Амарбаясгалангийн үг үйлдлээс  ойлгомжтой байсан.  Ардын намын удирдлагуудын амласан, зарласнаас харвал Н.Алтанхуяг, Г.Амартүвшин, Х.Ганхуяг, Ё.Баатарбилэг нар Төрийн ордноос төрхөмдөө хөөгдөх тодорхой байна.  АН-аас сонгогдсон Норовын Алтанхуягийн хувьд АТГ-аас шалгуулахаар болсон. Тэрээр “Би буруу зүйл хийгээгүй, сөрөг хүчнээс МАН-ын хүчтэй шүүмжлэж байгаа учраас намайг дуугүй болгох гэсэн зохиол” гэдэг байр суурийг илэрхийлээд байгаа юм.  Ийгхүү эдгээр 4 гишүүнийг бусад гишүүп нь “Шүүхээс үнэн зөвөө тогтоолгоод ир” гээд кноп дарцгаах болов уу. Эдгээр 4 гишүүний  улс төрийн карьер энэ хүрээд өндөрлөх үү гэдэг эргэлзээ үүсээд байна.

Харин Халдашгүй байдлын дэд хорооны гишүүн С.Бямбацогт дээрх дөрвөн гишүүнийг үлдээх үү, явуулах уу гэдгийг шийдэх эрхтэй хүн. Гэхдээ түүний хувь заяа ч мөн бүрхэг байгаа. Нөгөөтэйгүүр Хөгжлийн банкнаас гаргасан чанаргүй зээлдэгчийн нэг. Тэгээр ёс зүйн хувьд бусдын асуудлыг хэлэлцэж шийдвэр гаргах эрх түүнд байх ёсгүй юм.

МОНГОЛ УЛС 1КВТ. ЭРЧИМ ХҮЧНИЙ ҮНЭ ХОЁР ХӨРШӨӨС 40-50 ХУВЬ ХЯМД

ОХУ болон Украин улсын хурцадмал байдал нь европ болон азийн зарим оронд эдийн засгийн хүнд нөхцөл байдлыг бий болгосоор байна.  Өнөөдрийн байдлаар Европын орнуудад хэрэглэгчийн 1 КВТ эрчим хүчний үнэ 34 цэнт бюу 1040 төгрөг байна. Харин манай улсад хэрэглэгчийн 1 КВТ эрчим хүчний үнэ 175 төгрөг байна.

Өнөөдрийн байдлаар цахилгаан дулааны эрчим хүчний үнэ дэлхийн бусад улс оронтой харицуулахад маш хямд байгаа юм. Жишээлбэл Оросын холбооны улс болон Бүгд найрамдах Хятад ард улстай харицуулахад 40-50 хувь хямд байна. Харин Евродын холбооны улсуудаас 4-5 дахин хямд байгаа юм. Үүнээс авч үзвэл дэлхий дахинд үнийн өсөлт эрчимтэй нэмэгдэж байгаа хэдий ч манай улсын хувьд үнэ тогтвортой байна.

Өнөөдөр манай улсад мөрдөгдөж байгаа хууль эрх зүйн зохицуулалтаар цахилгаан дулааны эрчим хүчний хэрэглэгчийн үнийг хараат бусаар тогтоодог. Үнийг хараат бусаар тогтоодог газар бол эрчим хүчний зохицуулах хороо юм. Эрчим хүчний зохицуулах хорооноос гаргасан тооцоогоор одоо байгаа хэрэглэгчийн үнийг хамгийн багадаа 28 хувиар нэмэгдүүлж байж цахилгаан дулааны эрчим хүчний үнэ өөрийн өртөгтөө хүрнэ.

Эрчим хүчний салбар зардлаа нөхөж чадахгүй өөрийн өртөгөөс нь доогуур үнээр борлуулалт хийж байгаа нь цаашид энэ салбар доголдох нэг том шалтгаан нь болж байна.  Дашрамд дурдахад хот болон аймгийн төв, арван мянгаас дээш хүн амтай сум, суурин газрын гэр хорооллын өрхийн орой, шөнийн цагт хэрэглэсэн цахилгааны тарифт

2017 онд 6.2 тэрбум төгрөг

2018 онд 9.8 тэрбум төгрөг

2019 онд 13 тэрбум төгрөг

2020 онд 18.1 тэрбум төгрөг

2021 онд 23.6 тэрбум төгрөгийн хөнгөлөлт үзүүлжээ.

УИХ-ЫН ГИШҮҮН Н.АЛТАНХУЯГИЙГ ЯЛЛАГДАГЧААР ТАТАХААР БОЛЛОО

Өнөөдөр УИХ-ын гишүүн Норовын Алтанхуягыг яллагдагчаар татах прокурорын тогтоол ирсэн. Энэ дагуу  АТГ-д  дууддагдаж, ялагдагчаар татах болсон үндэслэлтэй танилцлаа. Тэрээр өөрийгөө гэм буруугүй, эрх баригч намын зохиолын дагуу энэ үйл ажиллагаа болж байна гэдэг байр суурийг илэрхийлсэн юм.

Энэ долоо хоногт Улсын ерөнхий прокуророос хөгжлийн банкны чанаргүй зээлийн асуудалд нэр холбогдсон нэр бүхий гишүүдийн нэрийг УИХ-д оруулж ирэх магадлалтай байна. Тэдгээр гишүүдэд УИХ-ын гишүүн Норовын Алтанхуягийн нэр багтаж байгаа. Тэрээр яллагдагчаар татах болсон үндэслэлийн талаар тодорхой мэдээлэл өгөөгүй ч хөгжлийн банкны асуудлаас болж дуудагдаж байгаа болов уу гэх таамаглал олон нийтийн дунд байна. Гэвч тэрээр “Намайг ерөнхий сайд байх үед хөгжлийн банкнаас хууль дүрмийн дагуу, хөгжлийн зээл гарсан” гэдгийг мэдэгдсэн юм.

Өнөөдрийн байдлаар УИХ-ын гишүүн Н.Алтанхуяг АТГ-д мэдүүлэг өгөөгүй. Яллагдагчаар татах үндэслэл бүхий 10 гаруй хуудас бичиг баримт ирсэн. Лхагва гарагт өмгөөлөгчийн хамт ирж бичиг баримттай бүрэн танилцана гэдгээ мэдэгдлээ. Өнөөгийн болж байгаа үйл явц нь сөрөг хүчнээс  эрх баригч намын шийдвэр, үйл ажиллагааг хүчтэй шүүмжлэж байгаа гишүүнийг дуугүй болгох гэсэн МАН-ын бодлого гэдэг байр суурьтай байна. Мөн Эрдэнэт үйлдвэрийн зэсийн овоолгын ашигыг 2 компанид бус  33%-ийг Орхон аймгийн иргэдэд олгох, 33%-ийг Орхон аймаг буюу Эрдэнэт хот, 34 хувийг Эрдэнэт үйлдвэр эзэмшдэг болох ёстой гэсэн тогтоолын төслийн өргөн мэдүүлсэн. Энэ ч яллагдагчаар татахад нөлөөлсөн байж болзошгүй гэх мэдээллийг өгсөн юм.

Тэрээр цаашид шалгалтын бүх үйл явцад өөрт байгаа баримтуудыг өгч, хууль хяналтын байгууллагад туслалцаа үзүүлнэ гэлээ. Бүрэн эрхээсээ түтгэлзэж шалгагдах асуудал нь УИХ-ын гишүүн Н.Алтанхуягаас үл хамааран УИХ шийдвэрлэнэ. Энэхүү хэрэг цаашид хэрхэн шийдвэрлэгдэх нь одоогоор тодорхойгүй байна.

НИЙСЛЭЛЭЭС СОНГОГДСОН ГИШҮҮД LRT БУЮУ ХӨНГӨН ГАЛТ ТЭРГИЙН БҮТЭЭН БАЙГУУЛАЛТЫГ ЭХЛҮҮЛЭХ СОНИРХОЛТОЙ БАЙНА

Улаанбаатар хотын захирагч Д.Сумъяабазар нийслэл хотын түгжрэлийг 50%-иар  буруулах төлөвлөгөөндөө 2024 он гэхэд нийтийн тээврийн үйлчилгээнд  LRT хөнгөн галт тэрэг нэвтрүүлнэ гэж тусгаад байсан. Энэ асуудал нь МАН-аас сонгогдсон улсын их хурлийн зарим гишүүдийг талцуулахад хүргээд байна. Тэгвэл энэ асуудлыг судлахаар МАН-ын бүлгээс ажлын хэсэг гаргаж байгаагаа мэдэгдлээ.

Засгийн газрыг хуралдаанаар түгжрэлийг буруулахад 420 тэрбум төгрөг зарцуулахаар болсон. Үүнд LRT хөнгөн галт тэрэг багтаж байсан. Гэвч төсвийн байнгын хорооноос тус төслийг гацаагаад байгаа.  Нийслэлийн засаг дарга Д.Сумъяабазар LRT хөнгөн галт тэрэг Улаанбаатар хотод хамгийн боломжтой хувилбар. Хэрэгжүүлэхэд хялбар, шуурхай, богино, хугацаанд хийх төслүүдийн нэг гэдгийг онцлож байсан. Энэхүү төслийн нийт санхүүжилт 2,8 тэрбум америк доллар. 1 км нь 51 сая ам.доллароор баригдахаар төсөвлөгдөж байсан. Харин төсвийн байнгын хорооноос энэхүү төсөл Монгол улсын өрийн босгыг зөрчихөд хүргэж байна гэж мэдээллээд байгаа юм.    

Харин улсын их хурлын гишүүн Ж.Сүхбаатар замын түгжрэлийг 50% буруулах ажлыг гацааж байна гэж үзэн шүүмжлэлтэй хандаж байна. МАН-ын бүлгээс төслийг дахин ярилцах шаардлатай гэж үзэж байна. Энэ асуудлыг төсвийн тодотголын хүрээнд харж, яаран шийдвэр гаргаж болохгүй гэж үзэж байгаа юм. Хэрвээ LRT төслийг хэрэгжүүлэхгүй бол нийслэл хотоос сонгогдсон гишүүд УИХ-ийн чуулганд суухгүй гэдгээ мэдэгдээд байгаа юм.

 Ийнхүү LRT хөнгөн галт хэргийг барих төсөл хэрэгжих эсэх асуудал өдөөгөөр тодорхойгүй байна. Эрх баригч намын гишүүд энэ төслийн хэрэгжүүлэх сонирхолтлй байгаагаа илэрхийлсэн. LRT хөнгөн галт тэрэг хэрэгжихээр болвол Хан-Уул дүүргийн Буянт-Ухаа хорооллоос БЗД-ийн Сансарын тойрог хүртэл нийт 18.1 км үргэлжлэх хөнгөн галт тэрэг зорчих бүтээн байгуулалтын ажил эхлэнэ.. Одоогоор энэ хооронд нийтийн тээврээр 120 минут явж байгаа бол үүнийг 40 минут болгож, 3 дахин хугацаа хэмнэх тооцоо гарчээ. Энэ хооронд нийт 15 буудал байна. Уг ажлыг 2022 оны тавдугаар сарын дундуур эхэлж, 2024.05.31-ний нийтийн тээврийн үйлчилгээ үзүүлж эхлэхээр тооцжээ. 

 Үе үеийн хотын дарга нь тодорхой шийдвэрүүдийг гаргаж түгжрэлийг буруулах талаар ярьдаг ч төдийлөн ажил хэрэг болсон шийдвэр байдаггүй. Иргэд ч Улаанбаатар хотод LRT хөнгөн галт тэрэг явна гэдэгт итгэлгүй байна.

Дараах агентлагууд дэд даргагүй ажиллана

УИХ-ын чуулганаар төсвийн тодотголыг хэлэлцсэн. Төсвийг тодотгохдоо хэмнэлтийн горимыг баримтлана гэдгээ Засгийн газар хэлж буй. Төсөв хэмнэх болоод төрийн данхар байдлыг бууруулахын тулд Засгийн газар Хэмнэлтийн хуулийг өргөн барьж, агентлагийн дэд дарга нарыг цомхотгохоор болсон. Тэгвэл дараах дэд дарга нар цомхотголд орно. 

1. Биеийн тамир, спортын улсын хороо нэг дэд даргатай. – Ц.Одонбаяр ажиллаж байна;

2. Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар гурван дэд даргатай. Тэргүүн дэд дарга Л.Төгсбаяр, дэд дарга Д.Энхсайхан, дэд дарга Б.Мөнхдөл нар ажиллаж байна;

3. Стандарт, хэмжил зүйн газар нэг дэд даргатай;

4. Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газар нэг дэд даргатай – А.Ариунболд;

5. Төрийн худалдан авах ажиллагааны газар нэг дэд даргатай;

6. Цаг уур, орчны шинжилгээний газар нэг дэд даргатай – Б.Баттулга;  

7. Гаалийн ерөнхий газар хоёр дэд даргатай – Б.Батхишиг, Ц.Гэндэнцэвээн нар ажиллаж байна;

8. Татварын ерөнхий газар нэг дэд даргатай – Ц.Цогтжаргал;

9. Улсын бүртгэлийн ерөнхий газар нэг дэд даргатай – Г.Билгүүн; 

10. Архивын ерөнхий газрын нэг дэд даргатай – Ч.Оюунчимэг;

11. Гадаадын иргэн, харьяатын газар нэг дэд даргатай – Д.Мөнхбаатар;

12. Оюуны өмчийн газрын нэг дэд даргатай;

13. Нийгмийн даатгалын ерөнхий газар нэг дэд даргатай – Г.Саран;

14. Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний ерөнхий газар хөдөлмөр болон нийгмийн асуудал хариуцсан хоёр дэд даргатай;

15. Гэр бүл, хүүхэд, залуучуудын хөгжлийн газар нэг дэд даргатай – Н.Самъяа;

16. Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний хөгжлийн ерөнхий газар захиргаа хамтын ажиллагаа болон хөдөлмөр эрхлэлт хариуцсан хоёр дэд даргатай;

17. Газар зохион байгуулалт, геодези, зураг зүйн газар нэг дэд даргатай – М.Буяндэлгэр;

18. Соёл урлагийн газар нэг дэд даргатай;

19. Иргэний нисэхийн ерөнхий газар нэг дэд даргатай- Б.Алтанцом;

20. АМГТГ нэг орлогч даргатай- Ц.Эрдэнэбаяр;

21. Эрүүл мэндийн даатгалын ерөнхий газар нэг дэд даргатай – Г.Гийхнаран

Хэмнэлтийн хуулийн төсөлд зааснаар төрийн тусгай чиг үүрэг хэрэгжүүлдэг Улсын Их Хурал болон төрийн өмчит үйлдвэрийн газрууд дэд дарга, орлогч даргатай байхыг хориглоно. Мөн Нийслэлийн Засаг дарга хоёр хүртэл, аймаг, дүүрэг, сумын Засаг дарга нэгээс илүү орлогч даргатай байхыг хориглоно гэж заажээ. Нийслэлийн Засаг дарга Д.Сумъяабазар зургаан орлогч даргатай ажиллаж байгаа бол энэ хууль батлагдсанаар хоёр орлогчтой ажиллана гэсэн үг. 

Зөвхөн дэд дарга нарыг жолооч, туслахтай нь цомхотгосноор 250-аад хүн, УИХ-ын харьяа байгууллагуудын дэд, орлогч дарга, аймаг, сум, дүүргийн Засаг дарга нарын орлогчдыг цомхотговол нийтдээ 1500-аад хүн цомхотголд орох юм. 

ИРГЭДИЙН ӨГСӨН 15 ШААРДЛАГЫН НЭГИЙГ Ч БҮРЭН АГУУЛГААР НЬ ХҮЛЭЭЖ АВЧ, ХЭРЭГЖҮҮЛЭХЭЭР БОЛООГҮЙ

Залуучууд 4-р сарын 7-ны өдөр төв талбайд тайван жагсаал хийж 15 шаардлагыг хүргүүлсэн. Энэхүү шаардлагын дагуй төсөвт тодотгол хийж байгаа. Гэвч эдгээр шаардлагыг биелүүлээгүй, аргацаасан байдлаар хандаж байна гэдгийг иргэд хэлж байгаа юм. Тиймээс хүргүүлсэн шаардлагын биелэлт ямар хэмжээнд байгааг авч үзье.

Шаардлага 1.Нийгмийн даатгалын шимтгэлийг 15-18 хувь хүртэл бууруулж, татварын дарамтыг багасгах

Шаардлагын хариу.Байгууллага болон иргэний төлдөг  Нийгмийн даатгалын хувь хэмжээ хэвээрээ.  1 сая төгрөгөөс доош цалинтай иргэд төлж байгаа нийгмийн даатгалынхаа 50%-ийг буцааж авна. НДШ-ын 50%-ийг буцаан олгохын тулд төсөвт 172 тэрбум төгрөг суулгана.

Шаардлага 2:НӨАТ-ын буцаан олголтын сугалааг зогсоох, буцаан олголтын 2% хувийг 10 хувь болгох

Шаардлагын хариу.НӨАТ-ын буцаан олголтын 2%-ийг хэвээр үлдээж, сугалааг зогсооно гэж шийдвэрлэсэн. Иргэд өөрсдийн төлж байгаа мөнгийг өөрсдөө авъя гэдэг зорилгоор энэхүү шаардлагыг хүргүүлсэн ч сугалаагаар дамжин иргэдийн гар дээр очдог хэсэг хувийг төр авахаар болов.

Шаардлага 3. .Цэцэрлэг сургуулийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх

Бодит байдал. Хувийн цэцэрлэгүүдэд олгох хувьсан зардлыг 2 дахин нэмэгдүүлнэ. Тухайн хувийн цэцэрлэг төлбөртэй байх нь эсэх нь тухайн аж ахуй нэгжийн асуудал гэдэг байр суурийг сангийн сайд Б.Жавхлан илэрхийлсэн.

Шаардлага 4. Авилга, албан тушаалын хэрэгт ялын бодлого чангатгах

Шаардлагын хариу.Тодорхой мэдээлэл өгөөгүй

Шаардалага 5. Төр өөрөө хэмнэ

Шаардлагын хариу. Хотод том оврын машин унахгүй, дэд дарга орлогч даргагүй болох, дарга нар бизнес ангилалаар нэсэхгүй, төрийн тусгай албанаас бусад төрийн алба хаагчид дүрэмт хувцас өмсөхгүй, 10 ТӨК-иудыг татан буулгах  зэрэг хэмнэлтийг гаргаж ирсэн. Гэвч төрд тэвчиж болох зардал олон бий гэдгийг эдийн засагчид онцолж байгаа.

Шаардлага 6. Аж, ахуй нэгж байгууллагын үйлдвэрлэл үйлчилгээг дэмжих, зээлийн бодлогыг ард иргэдэд тэгш, хүртээмжтэй хуваарилах

Шаардлагын хариу. Тодорхой хариулт өгөөгүй. Хүнс нөөцлөх зорилгоор Хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэл эрхлэгчдэд 3 хувийн хөнгөлөлттэй зээл олгохоор болсон. Бусдаар ААН-үүдийг дэмжих талаар асуудал хөндөөгүй.

Сонгуулийн хар машиныг халах, Олон улсын төлбөр тооцооны системийн үйлчилгээнд Монгол улсын төлбө хүлээн авах боломжийг нээж өгөх, Иргэд олон нийтийг мэдэх эрхээр нээлттэй болгох зэрэг олон шаардлагад тодорхой хариулт хэлээгүй. Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнийн зүгээс гал намжаасан, түр зуурын шийдвэр гаргахгүй гэж удаа дараа мэдэгдсэн. Гэвч энэ удаагийн жагсаалаас гарсан шийдвэр, шаардлагын хариуг түр зуур аргацаасан, богино хугацааны шийдвэр гэж дүгнэж байна. НДШ-ын 50%-ийг эргүүлэн олгох мөнгөөр сургууль, цэцэрлэг, үйлдвэр барих боломжтой байсан гэж үзэж байгаа юм.

​Жагсаалт: Хувьчлах, нэгтгэх, татан буулгах төрийн өмчит компаниудын нэрс

Засгийн газар 2022 оны төсвийн тодотголын төслийг дагалдуулж Төрийн өмчийн хуулийн этгээдийн хувьцааг 2022-2023 онд биржээр олон нийтэд худалдах үндсэн чиглэлийг УИХ-д оруулж ирлээ. Үндсэндээ Засгийн газар өмч хувьчлалыг гурван чиглэлд буюу төрийн эзэмшлийн тодорхой хувийг олон нийтэд арилжаалах, ижил чиг үүрэгтэй төрийн өмчийн компаниудыг нэгтгэх, татан буулгах гэсэн чиглэлийг барьжээ. 

НЭГ. Дараах компаниудын 34 хүртэлх хувийг хувьчилна

Дор нэр дурдсан 36 төрийн өмчит компанийн 34 хүртэлх хувийг олон нийтэд хувьчилж, төрийн эзэмшил 66 хувиас хэтрэхгүй байна. Олон нийтэд хувьцааг арилжихдаа нэг иргэн, хуулийн этгээд хамгийн ихдээ таван хувиас хэтрүүлэхгүй байхаар оруулж иржээ. Энэ нь улс төрд нөлөө бүхий этгээдүүдийн хамаарал бүхий аж ахуйн нэгжүүдийн оролцоог хязгаарлах, хөрөнгийн тэгш бус байдлыг багасгах, бизнес эрхлэгчдэд тэгш боломж олгох, шударга өрсөлдөөнийг хангахад чухал нөлөөтэй гэж үзсэн байна. 

  1. Монголын хөрөнгийн бирж” ТӨХК​;

  2. “Монголын цахилгаан холбоо” ХК​;
  3. “Мэдээлэл холбооны сүлжээ” ХХК;​
  4. “Мэдээлэл, технологийн үндэсний парк” ТӨҮГ​;
  5. “Үндэсний давхар даатгал” ХК​;
  6. “Алтай-Улиастайн эрчим хүчний систем” ТӨХК​;
  7. “Багануур зүүн өмнөд бүсийн цахилгаан түгээх сүлжээ” ТӨХК​;
  8. “Баруун бүсийн эрчим хүчний систем” ТӨХК;
  9. “Дархан дулааны сүлжээ” ТӨХК​;
  10. “Диспетчерийн үндэсний төв“ ХХК​;
  11. “Дорнод бүсийн эрчим хүчний систем” ТӨХК​;
  12. “Өмнөд бүсийн цахилгаан түгээх сүлжээ” ТӨХК​;
  13. “Улаанбаатар Дулааны Сүлжээ” ТӨХК;
  14. “Улаанбаатар цахилгаан түгээх сүлжээ” ТӨХК;
  15. “Цахилгаан дамжуулах үндэсний сүлжээ” ТӨХК​;
  16. “Эрдэнэт булганы цахилгаан түгээх сүлжээ”  ТӨХК​;
  17. “Баянчандмань АЗЗА” ТӨХК​;
  18. “Налайх АЗЗА” ТӨХК​;
  19. “Архангай-АЗЗА” ТӨХК;​
  20. “Багануур-АЗЗА” ТӨХК;​
  21. “Булган-АЗЗА” ТӨХК;​
  22. “Говь-Алтай-АЗЗА” ТӨХК; ​
  23. “Дархан-АЗЗА” ТӨХК​;
  24. “Дорноговь-АЗЗА” ТӨХК;  ​
  25. “Завхан-АЗЗА” ТӨХК​;
  26. “Орхон-АЗЗА” ТӨХК​;
  27. “Өвөрхангай-АЗЗА” ТӨХК​;
  28. “Сэлэнгэ-АЗЗА” ТӨХК;​
  29. “Талын зам” ТӨХК;
  30. “Төв-АЗЗА” ТӨХК​;
  31. “Увс-АЗЗА” ТӨХК; ​
  32. “Харгуй” ТӨХК​;
  33. “Хархорин-АЗЗА” ТӨХК;  ​
  34. “Ховд-АЗЗА” ТӨХК​;
  35. “Хөвсгөл-АЗЗА” ТӨХК​;
  36. “Эрдэнэсант-АЗЗА” ТӨХК​.

Төрийн банкны 20 хүртэлх хувийг олон нийтэд арилжаална

Дээрх компаниуд дээр Төрийн банк нэмэгдэнэ. Банкны тухай хуульд заасны дагуу Төрийн банк 2022 оны долдугаар сарын 1-нээс өмнө олон нийтэд хувьцаагаа санал олгож, нээлттэй хувьцаат компани болох учиртай. Тэгвэл Засгийн газраас Төрийн банкны олон нийтэд арилжаалах хувь эзэмшлийг тогтоожээ. Ингэхдээ Төрийн банкны төрийн эзэмшил 80 хувиас доошгүй, 20 хүртэлх хувийг олон нийтэ үе шаттай арилжаалахаар оруулж ирсэн байна.

ХОЁР: Дараах төрийн өмчийн компани, үйлдвэрийн газрыг нэгтгэнэ

Чиг үүрэг нь ижил төстэй үйл ажиллагаа явуулж буй төрийн өмчит аж ахуйн нэгжүүдийг нэгтгэх арга хэмжээ авахыг Ерөнхий сайд ТӨБЗГ-ын дарга, холбогдох сайд нарт үүрэг болгожээ.

1. “Эрчим хүчний хөгжлийн төв” төрийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газар, “Сэргээгдэх эрчим хүчний үндэсний төв” төрийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газар, “Эрчим хүчний эдийн засгийн хүрээлэн” төрийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газрыг нэгтгэн төрийн өмчит хязгаарлагдмал хариуцлагатай компани байгуулах

2. “Зам, тээврийн хөгжлийн төв” төрийн өмчит үйлдвэрийн газар, “Автотээврийн үндэсний төв” төрийн өмчит үйлдвэрийн газрыг нэгтгэн төрийн өмчит хязгаарлагдмал хариуцлагатай компани байгуулах

3. “Геологийн судалгааны төв” төрийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газар, “Геологийн төв лаборатори” төрийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газрыг нэгтгэн төрийн өмчит хязгаарлагдмал хариуцлагатай компани байгуулах,

4. Шинжлэх ухааны академийн харьяа Геологийн хүрээлэнг Үндэсний геологийн албатай нэгтгэх

5.“Бөртэ” төрийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газар, “Цагаан шонхор” төрийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газар, болон төрийн байгууллагуудын харьяанд байдаг бүх төрлийн хувцасны үйлдвэрийн үйл ажиллагааг нэгтгэн төрийн өмчит хязгаарлагдмал хариуцлагатай компани

6. “Монгол Ус” төрийн өмчит үйлдвэрийн газрыг Усны газартай нэгтгэх

ГУРАВ: Дараах компаниудыг татан буулгана,  эсвэл бүтцийг нь өөрчилнө

Дараах  ТӨҮГ, төрийн өмчит газруудыг татан буулгах, эсвэл бүтцийн өөрчлөлт хийхийг даалгажээ.

“Радиотелевизийн үндэсний сүлжээ” улсын төсөвт үйлдвэрийн газар,

– “Хөдөө аж ахуйн бирж” ХХК,

-“Автоимпекс” ТӨХК,

-“Гермон газ” ХХК,

– “Монгол кино нэгтгэл” ТӨҮГ,

-“Спортын бэлтгэлийн төв” ТӨҮГ,

-“Буянт-Ухаа спортын ордон” ТӨҮГ,

-“Техник спортын төв” ТӨҮГ

Л.Оюун-Эрдэнэ: Төсвөөс санхүүжүүлэх 33 арга хэмжээг хасаж, төрийн байгууллагын 1,500 гаруй орон тоог цомхотгоно

Төсвийн тодотголд тусгасан хэмнэлтүүд: 

  • Хуульд тусгайлан заагаагүй бол УИХ, Засгийн газрын харьяа агентлагууд болон төрийн өмчит үйлдвэрийн газрууд дэд дарга, орлогч даргатай байхыг хориглоно.
  • Нийслэлийн Засаг дарга хоёр хүртэл, аймаг, дүүрэг, сумын Засаг дарга нэгээс илүү орлогч даргатай байхыг хуулиар хориглоно.
  • Хуульд тусгайлан заагаагүй бол нийслэл Улаанбаатар хотод том оврын автомашин хэрэглэх, орон нутагт албан томилолтоос бусад тохиолдолд төрийн албан хаагчид төсвийн зардлаар албан тушаалын авто машин унахыг хориглоно.
  • Төсөвт байгууллагын автомашины нэгдсэн удирдлагыг цахим технологиор сайжруулах  хүрээнд хувийн хэвшлийнхэнтэй хамтран ухаалаг системд оруулснаар өнөөдөр төсөвт байгууллагуудын ашиглаж буй 9,000 гаруй машиныг багадаа 60 хувь бууруулж, цаашид төр машин эзэмшдэггүй болох реформын эхлэл болно.
  • Төсөвт байгууллагын удирдлагууд орон тоо нэмэх шийдвэрийг бие даах гаргахыг хориглоно.
  • Гар утасны зардал, зочин төлөөлөгч хүлээн авах, хоорондоо бэлэг солилцох, төсвийн хөрөнгөөр дайллага зохион байгуулах, урлаг спортын үйл ажиллагаа ивээн тэтгэх, сургалтын төлбөр санхүүжүүлэх, хандив тусламж олгох, гадаад томилолтод бизнес ангиллаар зорчих, дүрэмт хувцас хэрэглэхийг хориглоно.
  • Мөн конторын барилга зургаа, наадмын талбай гурав, соёлын төв долоо, спорт заал цогцолбор гурав, усан бассейн хоёр, конторын тоног төхөөрөмж 18, конторын их засвар 12, айргийн өргөө нэг, орон нутгийн тохижилт зургаа, нийтийн эзэмшлийн зам талбай гурав зэрэг нийт 33 арга хэмжээг хассан.
  • Цаашид угтах, үдэх хаалга, орон нутгийн шинжтэй үрэлгэн зардлыг улсын төсвөөс санхүүжүүлэхийг хориглоно.
  • Үүний дүнд үйл ажиллагааны болон удирдлагын зардал 20 гаруй хувиар буурч, 1,500 гаруй орон тоо хасагдана.

“НДШ-ээ өөрөө хариуцан төлсөн нэг сая төгрөг болон түүнээс доош орлоготой даатгуулагчийн шимтгэлийн 50 хувийг сар бүр буцаан олгоно”

УИХ-ын чуулганы хуралдаанаар Монгол Улсын 2022 оны Төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн нэгдүгээр хэлэлцүүлгийг хийж байна. 

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ төсвийн тодотголд тусгасан үнийн өсөлтөөс сэргийлэх иргэдийн амжиргааг дэмжихэд чиглэсэн арга хэмжээг танилцуулав. Үүнд: 

  • Төрийн хэмнэлтийн бодлогын хүрээнд хэмнэгдсэн зардлыг үнийн өсөлтөөс сэргийлэх иргэдийн амжиргааг дэмжихэд зарцуулна.
  • Нийгмийн даатгалын шимтгэлээ өөрөө хариуцан төлсөн нэг сая төгрөг болон түүнээс доош орлоготой даатгуулагчийн шимтгэлийн 50 хувийг сар бүр буцаан олгох,
  • Хүүхдийн 100 мянган төгрөгийн мөнгөн хэлбэрийн дэмжлэгийг үргэлжлүүлэн олгох,
  • Дотооддоо хүнс үйлдвэрлэх, хүнсний нөөц бүрдүүлэх, хаврын тариалалтын бэлтгэл ажил хангах, дөрвөн улирлын зоорь, хүлэмж барихад зориулж нэг их наяд төгрөгийн гурван хувийн хүүтэй хөнгөлөлттэй зээлийн санхүүжилтийн татаасыг улсын төсвөөс шийдэх,
  • Импортын гол нэр төрлийн хүнсний бүтээгдэхүүн болох цагаан будаа, элсэн чихэр, ургамлын тосны үнийн өсөлтийн дарамтаас сэргийлэх зорилгоор гаалийн татвараас чөлөөлөх,
  • Дотоодод үйлдвэрлэсэн ургамлын тосыг нэмүү өртгийн албан татвараас чөлөөлөх зэрэг арга хэмжээ авахаар тусгажээ. 

НИЙТ 94 ТӨСЛИЙГ ЗОГСООЖ, 103.8 ТЭРБУМ ТӨГРӨГИЙГ ХЭМНЭНЭ

Эдийн засгийн хүндрэлтэй нөхцөл байдлын улмаас төсөвт тодотгол оруулахаар болсон.

Ямар хөрөнгө оруулалтуудыг хасахаар болсон нь анхаарал татаж байгаа юм. Тэгвэл

Энэ төрлийн нийт 94 төслийг зогсоож, 103.8 тэрбум төгрөгийг хэмнэнэ.

  • Контор-6
  • Наадмын талбай-3
  • Соёлын төв -7
  • Спорт заал, цогцолбор-3
  • Усан бассейн-2
  • Конторын тоног төхөөрөмж-18
  • Конторын их засвар-12
  • Айргийн өргөө-1
  • Орон нутгийн тохижилт-6
  • Нийтийн эзэмшлийн зам талбай-3
  • бусад төсөл-33

Төсвийн тодотголын дээрх задаргааг  /2022.04.18/-д  УИХ дахь МАН-ын бүлгийн хуралдаанаар бүтэн өдөржингээ хэлэлцэж дээрх жагсаалтыг гаргажээ.

Энэ шийдвэр төсвийн тодотгол батлагдсаны дараа тавдугаар сарын 1-нээс хэрэгжинэ.