ТОДРУУЛГА:АИ95 ШАТАХУУН ЛИТР ТУТАМДАА 200, ДИЗЕЛЬ ТҮЛШ 250 ТӨГРӨГӨӨР НЭМЭГДСЭН

Шатахууны үнэ литр тутамдаа 200-250 төгрөгөөр нэмэгдсэн гэх мэдээлэл цахим сүлжээнд тавигдаад буй. Бид уг мэдээллийг Уул урхай, хүнд үйлдвэрийн яамнаас тодруулахад, “Дизель түлшний үнэ литр тутамдаа 250 төгрөгөөр нэмэгдсэн. Мөн АИ95 литр тутамдаа 200 төгрөгөөр нэмэгдсэн. УИХ-аас баталсан “Олон улсын хямралт нөхцөл байдлаас үүдэлтэй гол нэр төрлийн бараа, бүтээгдэхүүний үнийн өсөлт, хомсдолоос сэргийлэх, сөрөг нөлөөллийг бууруулах тухай хууль”-нд зөвхөн АИ92-ын үнийг тогтворжуулж барина гэж тусгасан байгаа” гэлээ.

ГХЯ: Оросууд бодит байдал нийцэхгүй, ор үндэслэлгүй мэдээлэл тарааж байна

ОХУ-ын өндөр албан тушаалтнууд төрийн мэдлийн хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр Америкууд Украинд байгуулсан биологийн лабораторийг Монгол Улсад байгуулах гэж байгаа тухай мэдэгдлийг удаа дараа хийгээд байна. Тэгвэл уг асуудалтай холбогдуулан Монгол Улсын Гадаад харилцааны яамнаас мэдэгдэл гаргалаа. Тус мэдэгдэлд: 

“Сүүлийн үед  ОХУ-ын зарим өндөр албан тушаалтан хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр “Украин дахь Оросын цэргийн тусгай ажиллагаа эхэлснээс хойш Америкийн тал Монгол Улстай холбогдож биологийн лаборатори байгуулах тухай яригдсан” гэх мэдээлэл хийх болсон.

Уг мэдээлэл нь бодит байдалд нийцэхгүй, ор үндэслэлгүй мэдээлэл болохыг албан ёсоор мэдэгдэж байна” гэлээ.

Азид үнийн өсөлт эрчимжээд байна

Азид хүнс, эрчим хүчний үнэ өсөж байгаа энэ үед дэлхий дахин инфляцын “олон зэрэг дэгдэлт”-тэй нүүр тулж байна.
АНУ болон Европыг хамраад буй үнийн өсөлтийг Азийн орнууд тойрч гарна гэж үзэж байв. Хэдий тийм боловч БНХАУ, БНЭУ, Индонез, Филиппин, Тайланд, БНСУ зэрэг Азийн улс орнуудын инфляц шинжээчдийн таамаглаж байснаас өндөр дүнтэй гараад байна.

Шинэ Зеланд улс лхагва гарагт үнийн өсөлтөөс үүдэн бодлогын хүүгээ сүүлийн 22 жилийн хамгийн дээд дүнгээр өсгөжээ.

Харин хүн амынхаа тоогоор дэлхийд хоёрдугаарт ордог БНЭУ-д хүнсний болон эрчим хүчний хомсдол нүүрлэж байна.

БНХАУ-д үйлдвэрлэгчийн үнэ өнгөрсөн оны мөн үеэс 8.3 хувиар өслөө. Энэ нь медиан тооцооллоос давсан хэвээр байна.

Японы Төв банкны жишиг үзүүлэлт болох шинэ хүнсний бүтээгдэхүүнийг оруулахгүйгээр тооцон гаргадаг инфляц хоёрдугаар сард 0.6 хувьтай гарсан юм. Энэ нь эрчим хүчний зардлаас шалтгаалан сүүлийн хоёр жилийн хамгийн өндөр дүнд тооцогдож байна.

ОХУ Украины геополитикийн асуудал түүхий эдийн зах зээлд сөргөөр нөлөөлөөд байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл эрчим хүч, түлшний үнэ өсөж, Азийн үр тарианы нийлүүлэлтэд эрсдэл учруулж байна. Мөн бордоо, тээврийн зардал нэмэгдэж байгаа нь хүнсний үнэд нөлөөлж байгаа аж.

Түүхий эдийн үнэ өссөн нь Азийн хөгжиж буй орнуудын инфляцыг энэ онд нэг нэгж хувиар нэмэгдүүлж, 3.7 хувьд хүргэхээр байгааг Азийн Хөгжлийн банк энэ сарын эхээр мэдээлж байв.

Манай улсад мөн инфляцийн түвшин хэт өсч 14%-ийг даваад байгаа. Хэдийгээр азийн орнуудад хүнсний бараа бүтээгдэхүүний үнэ нийтээрээ өсөх хандлагатай байгаа ч дотооддоо үйлдвэрлэл эрхлэдэг, өргөн хэрэглээний бараагаа дотоосоо хангадаг улс орнууд Монгол улсын инфляцаас харьцангуй бага байгаа юм. 

ТӨРИЙН ӨМЧИЙН 1000 МАШИН ЖИЛД 11 ТЭРБУМ ТӨГРӨГИЙН ЗАРДАЛ ГАРГАДАГ

Төр, засгийн байгууллагууд зардлаа хэмнэх үүднээс том оврын автомашинуудаа Улаанбаатар хот дотор унахгүй байх шийдвэрийг  засгийн газраас гаргасан. 2021 оны жилийн эцсийн байдлаар төр, орон нутгийн өмчийн болон төсөвт байгууллагуудын техникийн үзлэгт хамрагдсан автомашины тоо 9879 байна гэж Үндэсний статистикийн хорооноос мэдээллээ. Зөвхөн төрийн өмчийн 1000 машины зардалд   жилд  11 тэрбум төгрөг зарцуулж байна.  

Төрд данстай автомашины тоо 9879 байна.Үүний 1767 буюу 17.9% нь жижиг тэрэг, 1364 буюу  13.8% нь том оврын, 664 буюу 6.7% нь дунд оврын автомашин байна.Статистикаас харахад, төрд 98 Lexus, 152 Nissan Patrol, 906 Land Cruiser автомашин байгаа юм.Тэгвэл төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газраас төрийн болон төрийн өмчийн оролцоотой компани болон төсөвт байгууллагууд, яам, агентлагуудын ашиглаж байгаа тээврийн хэрэгслийн талаарх судалгааг гаргасан. Улмаар энэ асуудлыг зохицуулсан журам, Засгийн газрын тогтоолын төсөл дээр ажиллаж байна. Судалгаанд ойролцоогоор 1000 гаруй тээврийн хэрэгсэл хамрагдсан. Эдгээр машинтай холбоотойгоор жилд 11 тэрбум төгрөгийн зардал гардаг нь тогтоогдсон. Зардлыг ангилж үзвэл, жолооч нарын цалинд жилд дөрвөн тэрбум төгрөг зарцуулж байна. Сэлбэг хэрэгсэлд нэг тэрбум, даатгал, татварт гурав орчим тэрбум төгрөг гарч байгаа гэх судалгаа гарсан. Энэ бол маш үрэлгэн зардал гэж  үзэж байна.

Төрийн өмчит компанийн гаргасан судалгаагаар нийт 10 орчим мянган тээврийн хэрэгсэл байна. Төрийн албанд, төсөвт байгууллагуудад хэрэглэгдэх автомашины стандартыг шинэчилнэ. Моторын багтаамж өндөртэй автомашиныг хэрэглэхгүй байх, байгальд ээлтэй цахилгаан, хайбрид автомашин авах, тэгэхдээ худалдан авалтыг төвлөрсөн зохион байгуулалттай хийж, бусад оронд хэрэгжүүлж буй сайн жишээнүүдийг хэрэгжүүлнэ.Гэхдээ эдийн засгийн хүндрэлтэй энэ үед автомашин худалдаж авахгүй.

Энэ жил 200 гаруй том оврын автомашиныг  борлуулна.  Бололцоотой тээврийн хэрэгслийг дуудлага худалдаагаар борлуулаад мөнгийг нь улсын төсөвт төвлөрүүлнэ. Мөн хууль хяналтын байгууллага болон хөдөө орон нутагт хэрэглэж болох автомашиныг шилжүүлэх зохицуулалт хийнэ. Автомашины тоо цөөрвөл жолоочийн тоо цөөрнө. Эхний ээлжиндээ бодитоор тав орчим тэрбум төгрөгийн хэмнэлт богино хугацаандаа гарах тооцоо гарсан байна.Ирэх долоо хоногт засгийн газрын хуралдаанаар эцэслэгдэнэ.

ХӨГЖЛИЙН БАНК, АВЛИГЫН ХЭРЭГТ ХОЛБОГДСОН 11 ГИШҮҮНИЙГ УЛСЫН ЕРӨНХИЙ ПРОКУРОР ТҮДГЭЛЗҮҮЛЭХ ҮҮ?

УИХ-ын гишүүн Ганибалын Амартүвшин өөрийн хүсэлтээр  бүрэн эрхээсээ “түдгэлзэх” хүсэлтээ өгсөн ч хуулийн хүрээнд хүсэлтийг хангах боломжгүй. Харин  Улсын ерөнхий прокурор  хөгжлийн банктай  нэр холбогдсон нэр бүхий 11 гишүүнийг  бүрэн эрхээс нь түдгэлзүүлэн шалгах хүсэлтийг УИХ-д өгнө гэх мэдээлэл гараад байна.

Одоогоор Улсын ерөнхий прокурор Б.Жаргалсайхан хэдэн гишүүний бүрэн эрхийг  түтгэлзүүлэх санал оруулах талаар албан ёсны  мэдээлэл хийгээгүй байна. Гэхдээ нийгмийн хүлээлт, олон нийтийн бухимдлыг намжаах зорилгоор эрх баригчид хэд хэдэн гишүүний бүрэн эрхтэй хариуцлага тооцох өндөр магдалтай байна. Монгол Ардын намын дарга, Монгол улсын ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ хөгжлийн банканд нэр холбогдсон гишүүдийг хаацаалахгүй гэж мэдэгдэж байсан удаатай.

Тэгвэл хэн хэнийг ямар хэрэгт хамруулан түдгэлзүүлэхээр яригдаж байгаа вэ?

 

УИХ-ын гишүүн  Б.Бейсен. Тэрээр Баян-Өлгий аймагт иргэдийг группт оруулах нэрээр бусдаас авлига авч, хуурамч онош тогтоосон хэрэгт холбогдсон байсан.

 

 

 

 

УИХ-ын гишүүн А.Адъяасүрэн өөрийн эзэмшлийн компанидаа тээврийн хэрэгслийн зөвшөөрөл авахын тулд АТҮТ-ийн Тээвэр зохицуулалтын хэлтсийн  дарга Г.Доржпаламд 100 мянган америк доллар өгсөн хэрэгт холбогдсон

 

 

УИХ-ын гишүүн Г.Амартүвшин. Хөгжлийн банкны захирлаар ажиллаж байх хугацаандаа 33 тэрбум төгрөгийн зээлийг  УИХ-ын гишүүн Г.Дамдинням, Х.Ганхуяг нарт олгож байсан. Энэхүү зээл чанаргүй зээлийн ангилалд багтсан учир 3 гишүүн хөгжлийн банкны асуудалд нэр холбогдоод байна.

 

 

 

 

 

 

 

УИХ-ын гишүүн БШУ-ны сайд Л.Энх-Амгалан. 2011 онд хөгжлийн банкнаас 11 тэрбум төгрөгийн  зээл авч, зээлээ төлөөгүй Монгема гэх компанитай хамааралтай гэх мэдээлэл цацагдсан

 

 

 

 

УИХ-ын гишүүн С.Бямбацогт. Түүний дүүгийн компани болох “Вестерн холд” компани хөгжлийн банкнаас цементийн үйлдвэр барихаар 28 сая долларын зээл авсан ч мөн л чанаргүй зээлийн ангилалд багтаад байгаа.

 

 

 

 

УИХ-ын гишүүн Ё.Баатарбилэг. Хөгжлийн банкнаас зээл гаргуулж өгсөн компаниасаа өөрийн дансаар хувь хүртсэн тухай асуудал яригдсан.

 

 

 

 

УИХ-ын гишүүн Ч.Ундрам. Хөгжлийн банкны 4,5 тэрбум төгрөгийн зээлийн асуудалд холбогдоод байгаа. Гэвч тэрээр Намайг Хөгжлийн банкнаас өөрийн эрх мэдлийг ашиглан нөлөөлж зээл авсан мэтээр буруу ойлголт төрүүлж байна. Миний аав  Ч.Чинбатын хувь эзэмшдэг компани Хөгжлийн банкнаас зээл авч, бүрэн төлж дуусгасан” гэж мэдээллээд байгаа юм.

Ерөнхий сайд асан Н.Алтанхуяг, Ж.Эрдэнэбат нарыг засгийн эрхийг барьж байх үед Хөгжлийн банкны гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байсан Э.Мөнхбат, Л.Батбаярын нарын үед хамгин муу, чанаргүй зээлүүд гарч байсан.

 

 

Эдгээр гишүүд түдгэлзэх магадлалтай гэдэг мэдээлэл байна. Дээр нэрлэгдэж байгаа гишүүдийн дунд МАН-аас сонгогдсон гишүүд олон бий. МАН-ын бүлгээс одоогоор гишүүнийг түдгэлзүүлэх асуудал яригдаагүй гэдэг мэдээллийг өгсөн юм.

МАН-аас сонгогдсон гишүүдийг 4-р сарын 10-ны дотор өөрийн хүсэлтээр шалгуулах хүсэлт гаргаагүй бол албан ёсоор МАН-ын гишүүнээс түдгэлзүүлэхийг мэгэдсэн. Одоогийн байдлаар 3 гишүүн шалгуулна гэж мэдэгдсэн. Харин эрх баригч намын үлдсэн 2 гишүүн намаасаа түдгэлзэх, УИХ-ын гишүүнээс түдгэлзэх асуудал давхар давхар үүсэх үү гэдэг асуудал эргэлзээтэй байна

 

Д.ТОГТОХСҮРЭН:Ордны хашаанд албаны нэг ч том тэрэг байхгүйг хариуцлагатай хэлье

МАН-ын бүлэг төсөвт тодотгол хийх асуудлыг дэмжлээ.  Бүлгээр хоёр асуудал хэлэлцжээ. Мөн гишүүдийн дийлэнх нь төсөвт тодотгол хийхийг дэмжсэн байна. МАН-ын бүлгийн мэдээллийн үеэр тМАН-ын бүлгийн дарга Д.Тогтохсүрэн сэтгүүлчийн асуултанд хариуллаа.

Тэрээр “УИХ-ын дарга, Байнгын хорооны дарга, дэд дарга нар л албаны унаа унаж байгаа. Өөр нэг ч албаны унаатай гишүүн байхгүй. Дандаа хувийн унаа унадаг. Шуудан, харилцаа холбооны зардал 100 хувь өөрөөс нь байдаг. Хуучин төсвөөс төлдөг байсан. Одоо ганцхан сардаа бензиний лимит таван төгрөг аваад, хувийнхаа машинд хийгээд явж байна. Одоо хувийн машин хорих уу үгүй юу гэдэг асуудал байгаа юм. Ордны дотор баахан том тэрэг орж ирээд байна гэж та хэд хараад байгаа байх. Дандаа хувийн машин байгаа шүү. Албаны том тэрэг байхгүйг хариуцлагатай хэлье” гэв 

БОАЖЯ:ДАРГА НАРЫН УНАЖ БАЙГАА МАШИНЫГ ЗАРЖ БАЙГАЛЬ ХАМГААЛАГЧ НАРЫГ УНААГ ШИЙДНЭ

Улсын их хурлаас шууд томилогддог Улсын их хурлын тамгын газар, Монголбанк, Санхүүгийн зохицуулах хороо, Сонгуулийн ерөнхий хороо, Төрийн албаны зөвлөл, Үндэсний аудитын газар, Хүний эрхийн үндэсний комисс зэрэг байгууллагууд орон нутгийн томилолтоор ажиллахаас бусад тохиолдолд том оврын авто тээврийн хэрэгслийг Улаанбаатар хотод хэрэглэхгүй байхаар боллоо. Энэ жишгийг дэлхийн олон улс орон хэрэгжүүлсээр олон жил болсон. Зөвхөн УИХ болон хамаарал бүхий төрийн алба бус дүүргүүд, төрийн өмчийн үйлдвэрийн газрууд ч автомашиныг халах ёстой. Нэг дарга 144 жил таксигаар явах мөнгөөр нэг удаа лексус-570 авч 10 жил унадаг байдлыг бүр мөсөн халах шаардалагатай.

БОАЖЯ өнөөдрөөс эхлэн нийслэл хотод автомашин унахгүй байхаар шийдвэр гаргаад байна. Тус яам нь лексус 570 маркийн 1, ланд крузер 200 маркийн 2, санато-7 маркийн 1, приус маркийн 1 буюу нийт 5 авто машинтай. Эдгээр 5 машины том оврын 2, санато-7 маркийн авто машиныг Төрийн бодлого зохицуулалтын газар шилжүүлж дуудлага худалдаанд оруулахаар болжээ. Харин үлдсэн ланд 200 маркийн авто машиныг зөвхөн хөдөө орон нутгийн томилолтонд ашигдах юм байна. Маши  зарсан мөнгөөр байгаль хамгаалагч нарыг унааны асуудлыг шийднэ гэдгээ салбарын сайд онцлолоо.

БОАЖЯ 1 машинд л гэхэд 1 сарын хугацаанд  жолоочийн цалин, шатахууны зардалд  3-5 сая төгрөгийн зарцуулдаг юм байна. Мөн эвдрэл гарсан тохиолдолд сэлбэг, хэрэгсэл, үзлэг оношлогоо, өвлийн дугуй гээд машинд шаардлагатай бүх зардал татвар төлөгчдийн мөнгөнөөс гарна. 1 дарга өдөрт хамгийн ихдээ 30 мянган төгрөгөөр таксигаар зорчино гэж тооцвол сард 750 мянган төгрөг болно.

Монгол улсад 2020 оны байдлаар төрд ашигдаж байгаа  нийт 24 мянган автомашин байжээ. ҮҮнээс зардал их гаргадаг буюу дарга нарын хөлгөлдөг 119 автомашиныг сонгож тооцоо хийхэд нэг жилийн хугацаанд 1,7 тэрбум төгрөг болсон байна. Задлаад үзвэл шатахууны зардалд 361 сая, дулаан зогсоол 69 сая, сэлбэг тос, бусад зардал 271 сая, жолоочийн цалинд 1 тэрбум төгрөгийг зарцуулдаг. Үүний цаана үлдэж байгаа жижиг оврын машинуудын зардлыг нэмвэл бүр их тоо гарна. Эхний ээлжинд том оврыын машин гэж байгаа ч цаашдаа жижиг оврын машинуудыг ч цөөлөх шаардлагатай

Л.ОЮУН-ЭРДЭН:ТӨВ ТАЛБАЙД АРДЧИЛЛЫН ХЭЛБЭРЭЭР УУЛЗАЖ БАЙГААД БАЯРТАЙ БАЙНА

Монгол улсын ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ жагсаж байгаа иргэдтэй уулсан. Ерөнхий сайдын илэрхийлсэн байр суурийг хүргэж байна. 

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.ОЮУН-ЭРДЭНЭ:

-Залуучууд та бүхэнтэйгээ өнөөдөр тав талбай дээр шууд ардчиллын хэлбэрээр уулзаж байгаад миний бие баяртай байна. Монгол Улс ардчилсан тогтолцоонд орсон 30 жилд бид үзэл бодлоо илэрхийлснээр хөгжин дэвшсээр байна. Өчигдөр гарч ирэхийг маш их хүссэн. Амаргүй дүрэм журмыг давж, та бүхний өмнө зогсч байгаа юм шүү. Залуучууд аа, өнөөдөр хамтдаа шийдэл хайх ёстой. Та бүхний бухимдаж байгаа олон зүйлийг өөрчлөхийг хичээж байна.

Хууль зүй, дотоод хэргийн сайдад огт хүч хэрэглэж болохгүй гэдгийг хэлж байсан. Зарим нэг болзошгүй иргэдээс сэргийлэх хэрэгтэй байсан юм гэж хэлж байсан. Залуучуудыг сулласан. Өөр ямар нэгэн зүйл байгаа бол хариуцлага тооцоход бэлэн.

Залуучууд аа, та бүхнээс чин сэтгэлээсээ уучлал гуйя. Засгийн газарт чадах чадахгүй зүйл байна. Вакциндаа хамрагдсан та бүхэнд баярлалаа. ОХУ, Украинд хямрал гарч байна. Бензин шатахууны үнэд бид нөлөөлж чадахгүй. Ийм нөхцөл үүссэнд чин сэтгэлээсээ уучлал хүсч байна. Уучлаарай та бүхэн.
Залуучуудын зүгээс тавьж буй шаардлагыг бүгдийг хүлээн авсан. Хамгийн богино хугацаанд арга хэмжээ авна. Та бүхний дундаас ажлын хэсэгт нэгдэж ажиллаж болно. Авлига, хээл хахуулийн хэрэгт ялын бодлогыг чангатгана. Хөгжлийн банкны асуудлыг Засгийн газар гаргаж тавьсан. Засгийн газар та бүхэнтэй адил байр суурьтай байна. Хөгжлийн банктай холбоотой улстөрчдийг түдгэлзүүлж шалгуулах ёстой. Ерөнхий сайд, Ерөнхийлөгч байна уу ялаа авдаг байх ёстой. Залуучууд та бүхэн хамт байгаарай. Авлига, хүнд сурталтай холбоотой асуудалтай хамтдаа тэмцэх ёстой. Бодит үнэнээ хэлэх ёстой.
Эрхэм залуучууд аа, Монгол Улс төдийгүй дэлхий даяар өссөн байгаа нь үнэн. Засгийн газар үнэ барих хууль оруулж ирсэн. УИХ-ын гишүүд энэ хуулийг батална гэдэгт итгэлтэй байна. Энэ хууль батлагдсанаар шатахууны үнийг барих асуудлыг ярьж байна. Зах зээлийн үед шатахууны үнийг барина гэдэг амаргүй. Гэхдээ Засгийн газар мах, гурил, эм эмнэлгийн хэрэгслийг таслахгүй байхын төлөө чадах бүхнээ хийнэ. Энэ гэхдээ амаргүй. Засгийн газар ид шидтэн биш гэдгийг ойлгох хэрэгтэй.
Авлигад идэгдсэн албан тушаалтан ял завшдаггүй байх, ялын бодлогыг чангатгах талаар ярьсаар ирсэн. Ирэх долоо хоногт Засгийн газрын хурлаар оруулъя. Хамтдаа шахъя. Уг хуулийг Засгийн газраас оруулж ирье. Хамтдаа шахацгаая. Хөгжлийн банктай холбоотой асуудлыг өнөөдөр шүүгч, хууль хяналтынхан сонсч байгаа болов уу. Хууль хяналтынхан шалгаж, нэр бүхий улстөрчдийг зарласан. Ерөнхий прокуророос энэ хүмүүсийг яагаад оруулж ирэхгүй байна вэ. Улсын ерөнхий прокурор тэднийг түдгэлзүүлэх асуудлыг оруулж ирэхийг шаардъя. Тиймээс Улсын ерөнхий прокурорыг санал оруулж ирээсэй гэж хүсч байна. Та бүхэнтэйгээ хамт байна гэдгээ амалъя. Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд ямар нэгэн хүнийг барьсан асуудал байхгүй гэж хэлсэн. Холбогдох албан тушаалтнуудад хариуцлага хүлээлгэхэд бэлэн байна.

Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Х.НЯМБААТАР:

-Та бүхнээс уучлал гуйя. Өнөөдрийн байдлаар хоригдсон хүн байхгүй байна. Удахгүй та бүхэнд албаны шалгалтыг талаар танилцуулна. Зөрчлийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг ирэх долоо хоногт оруулж ирж байна. Торгодог биш, сануулдаг зохицуулалт орж ирсэн. Мөн Эрүүгийн тухай хуульд өөрчлөх оруулах та бүхний шаардлагыг хүлээн авсан.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.ОЮУН-ЭРДЭНЭ:

-Бүсгүйчүүдийн төлөөлөлд баярлалаа. Монголын залуучууд энэ нийгмийг өөрчлөх нь зүйтэй. Санал нэг байна. Цэцэрлэгүүд баригдаж байна. Чадах зүйлээ Засгийн газар хийж байна. Ерөнхий сайдын хувьд та бүхний бухимдлыг ойлгож байна. Гэхдээ энийг нэг өдрийн дотор шийдэх боломж хэцүү гэдгийг хэлэх нь зүйтэй. Дотоод итгэл үнэмшлийнхээ хувьд та бүхэнтэйгээ хамт байна. Өөрөөс шалтгаалах бүх зүйлээ хийнэ. Биднээс шалтгаалахгүй зүйл бас бий. Хамтдаа асуудлаа шийдэхийн төлөө хичээнэ.

Сонгуулийн хуультай асуудал яригдлаа. Хар машинд эргэлзэж байгаа бол гараар тоолоход асуудал болохгүй. Дөрвөн жилийн өмнө хар машиныг эсэргүүцэж, цагдаад дуудагдсан асуудал байдаг. Цаашдаа итгэл үнэмшилдээ үнэнч байна.

Залуучууд аа, бидний хамгийн чухал нь ойлголцох. Сая авлигын хэрэгтэй холбоотой, УИХ-ын гишүүдийн халдашгүй бүрэн эрх, авлигын эсрэг тууштай тэмцээч ээ гэсэн шаардлага тавилаа. Энэ бүхний төлөө би бүхнээ зориулна. Амь насаа зориулахад бэлэн байна. Харин та бүхэн надад хүч мөхөстөх үе ирвэл надтай хамт байгаарай. 30 жилийн авлига, хүнд суртлын гинжийг таслахад бэлэн байна.

Төв банктай холбоотой асуудал байгаа. Биднээс хамаарахгүй асуудал бий. Тиймээс би хэнийг ч буруутгахгүй. Сая бид УИХ-д өргөн барьсан хуульд мөнгөний бодлогыг зохицуулах эрхийг Засгийн газарт өгөөч ээ гэж байгаа юм. Түр хугацаанд Монголбанкийг дэмжиж ажиллана. Төв банк ганцаараа асуудлыг шийдэж чадахгүй байна. Ардчилсан улс учраас хуулийн хүрээнд ажиллах ёстой.

Залуучууд аа, би та бүхний өмнө бодитой байдлыг хэлэх гэж гарч ирсэн. Та бүхэн миний ярьж буй зүйлд анхаарал хандуулах хэрэгтэй. Үнэнийг бодитоор нь хэлэхгүй бол өмнөх 30 жилийн алдааг давтана. Энэ саналуудаа нэгтгэх хэрэгтэй. Яаралтай Засгийн газрыг хуралдуулна. Та бүхний шаардлагад аль болох яаралтай хариу өгнө. Хамгийн олон давтамжтай асуудлаас эхлэн нэгдүгээрт гэж эрэмбэлнэ.

Албан тушаалтантай холбоотой хуулийг ирэх долоо хоногт Засгийн газарт оруулна. УИХ-ын гишүүний цаана гэмт хэрэг нуугдаж байна гэдэг асуудал үүсч байна. Та бүхний шаардлага маш чухал шүү. Та бүхэн итгэх ёстой. Та бүхэн төлөөллөө оруулах хэрэгтэй. Хамтдаа 30 жилийн хугацаанд хийсэн гинжийг таслая. Та бүхэнд нээлттэй байдлаар мэдээлээд явна. Надад зохион байгуулалтын систем хэрэгтэй. Зохион байгуулалтад ороод, нээлттэй ярилцах хэрэгтэй. Та бүхэн СТӨ-д уулзалт зохион байгуулж болно. Талбай дээрээс бүх зүйлийг ярилцах боломжгүй.

Та бүхний шаардлагыг хүлээж авлаа. Одоо ороод дээрх асуудлаар Засгийн газрыг хуралдуулна. Шударга ёсны тэмцлээс та бүхний их шаардсан Хөгжлийн банк болон авлигын эсрэг гэмт хэргийг шийдвэрлүүлэхийн төлөө, хамтдаа шийднэ. Хамтдаа бүгдээрээ амаргүй цаг үеийг эв нэгдэлтэй даван туулж, олон төслийг үр дүнтэйгээр хөдөлгөх ёстой. Ингээд тайвнаар Монгол Улсын Үндсэн хуулийн дагуу үзэл бодлоо илэрхийлсэн, Монголын ирээдүй болсон залуучууд та бүхэнд чин сэтгэлээсээ талархаж байна.

Танхайрах, суудлын бүс зүүгээгүй зэрэгт сануулах арга хэмжээ авах бол барилгын гадна талбайг халтирч гулгах материалаар хийсэн тохиолдолд торгоно

УИХ-ын чуулганы үдээс хойших хуралдаанаар Зөрчлийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцсэн.

Уг хуулийн өөрчлөлтөөр нэлээд олон зөрчлийн хэрэгт торгуулийн арга хэмжээ авдаг байсныг сануулах арга авдаг болгон өөрчилж байна. Тухайлбал, 

Олон нийтийн газарт зүй бусаар биеэ авч явах, танхайрах, Жагсаал, цуглаан зохион байгуулах журам зөрчих, Дайчилгааны тухай хууль зөрчих, хориглосон газар тамхи татах, зөвшөөрөлгүй гэрэл зураг авах, дууны, дүрсний, дуу-дүрсний бичлэг хийх, бусдын эзэмшил газарт зөвшөөрөлгүй нэвтрэх, газар чөлөөлөх үүргээ тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй, алдаатай гүйлгээ, андуурагдсан илгээмж, гээгдэл эд хөрөнгө завших, нийтийн тээврийн хэрэгслээр зорчихдоо зорчих тасалбар худалдан аваагүй, 3амын хөдөлгөөний дүрэмд заасан баримт бичиггүй тээврийн хэрэгсэл жолоодсон, техникийн хяналтын үзлэгт тэнцээгүй тээврийн хэрэгслээр замын хөдөлгөөнд оролцсон, тээврийн хэрэгсэлд хуулиар хориглосон тусгай дуут болон гэрлэн дохио суурилуулсан, жолооч, эсхүл зорчигч хамгаалах бүс хэрэглээгүй, мотоцикл, мопедын жолооч, эсхүл зорчигч хамгаалалтын малгай өмсөөгүй, тээврийн хэрэгсэл жолоодох үед хөдөлгөөнт утас хэрэглэсэн, хурд хэтрүүлсэн, цэргийн зарлан дуудах мэдэгдлийн дагуу очоогүй тохиолдолд торгодог байсныг сануулах арга хэмжээ авдаг болгохоор хуулийн төсөлд тусгажээ.

Харин дараах зөрчлүүдэд торгох арга хэмжээ авдаг байхаар хуулийн төсөлд тусгасан байна. Зөрчлийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн онцлох заалтуудыг танилцуулж байна. 

  • Эрх бүхий албан тушаалтнаас оногдуулсан торгуулийг хуулийн хугацаанд төлөөгүй тохиолдолд торгуулийг төлөхгүй хожимдуулсан хугацаа, төлөх ёстой торгуулийн хэмжээ, бусад нөхцөл байдлыг харгалзан торгуулийн хэмжээг тавь хүртэл хувиар нэмэгдүүлж болн
  • Үйлдвэрлэл, уул уурхайн чиглэлээр ус ашиглан үйл ажиллагаа явуулдаг аж ахуйн нэгж усны хэрэглээг тоолууржуулаагүй, хэрэглээг тоолуураар төлдөггүй бол хуулийн этгээдийг гурван мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.
  • Эрүүл мэндийн байгууллагад эрүүл ахуй, халдвар хамгааллын дэглэм зөрчиж, хүний эрүүл мэндэд, сөрөг нөлөө үзүүлэх нөхцөл бүрдүүлсэн бол хүнийг гурван зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг гурван мянган нэгжтэй төгрөгөөр торгоно.
  • Хуулиар хориглосон хугацаанд хууль бусаар ан агнахыг зорилгоор буу зэвсэг агсаж, тор, хавх авч явсан бол хүнийг нэг зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг нэг мянга таван зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.
  • Байгаль орчин, ой, ус, амьтан, ургамлыг хамгаалах талаар хуулиар оногдуулсан албаны үүргээ хэрэгжүүлээгүй төрийн албан тушаалтанд таван зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийн торгууль оногдуулна.
  • Ердийн өвчний улмаас хөдөлмөрийн чадвараа алдсан даатгуулагчийн хөдөлмөрийн чадвар алдалтын шалтгаан, хувь хэмжээ, хугацаа нөхцөлийг буруу тогтоосон, эмнэлгийн хуудас хуурамчаар бичиж өгөх зэргээр даатгалын сангаас тэтгэвэр, тэтгэмж, төлбөр олгосон нь эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхээргүй байвал албан тушаалтныг хоёр зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг хоёр мянга таван зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.
  • Явган хүний зорчих зам гаргаагүй, барилгын гадна талбайн зорчих хэсгийг өвлийн нөхцөлд халтирч гулгах материалаар хийсэн бол торгоно.
  • Явган хүн зорчих тэмдэглэгээтэй газраар зорчигчийг өнгөрүүлэлгүй, хөдөлгөөнөө үргэлжлүүлсэн бол тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.
  • Сануулах, торгох, баривчлах, эрх хасах нь үндсэн шийтгэл бөгөөд хөрөнгө хураах шийтгэлийг нэмэгдэл шийтгэлийн хэлбэрээр оногдуулна.
  • Шүүх баривчлах шийтгэлийг энэ хуулийн тусгай ангид заасан тохиолдолд оногдуулах ба жирэмсэн эмэгтэй, арван дөрөв хүртэлх насны хүүхэдтэй ганц бие эцэг, эх, 0-3 настай хөхүүл хүүхэдтэй эмэгтэй, хөдөлмөрийн чадвараа бүрэн алдсан хүн, баривчлах шийтгэл эдлүүлэхэд саад болохуйц өвчтэй хүнд оногдуулахгүй.
  • Нийтийн зориулалттай орон сууцанд бусад оршин суугчдын амгалан тайван байдлыг алдагдуулахаар  дуу чимээ гаргаж үдэшлэг, нийллэг, шашны зан үйл үйлдсэн бол хүнийг нэг зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг нэг мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.
  • Суралцагчид сэтгэл санааны дарамт үзүүлсэн, нэр төр, эрүүл мэнд, хувийн нууц, хувийн орон зайд санаатай болон санамсаргүй халдсан эсхүл мөнгө өгөх, ном, бүтээгдэхүүн худалдаж авахыг тулгасан, эсхүл хуульд заагаагүй төлбөр, хураамж авсан бол хүнийг хорин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг хоёр зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.
  • Согтууруулах ундаа хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон бол тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг нэг жилийн хугацаагаар хасна.
  • Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөлөх бодис хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон бол тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг нэг жил зургаан сарын  хугацаагаар хасна.
  • Согтууруулах ундаа, мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис хэрэглэсэн эсэхийг зохих журмын дагуу шалгуулахаас зайлсхийсэн бол тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг нэг жилийн хугацаагаар хасна.
  • Улсын бүртгэлийн дугааргүй, эсхүл дугаараа нуун далдалсан, арлын дугаараа өөрчилсөн тээврийн хэрэгслээр замын хөдөлгөөнд оролцсон бол хүнийг хорин таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг хоёр зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.

АН-ЫН БҮТЭЛГҮЙТСЭН “ҮНЭ ТОГТВОРЖУУЛАХ” БОДЛОГЫГ МАН ҮРГЭЛЖЛҮҮЛНЭ

Гол нэрийн бараа бүтээгдэхүүн болох мах, гурил, шатахууны үнийг тогтворжуулах хуулийн төслийг боловсруулж , УИХ-д өргөн барьж хэлэлцэхээр болсон. Энэ нь өмнө ч авч байсан арга хэмжээ юм. 2012 оны УИХ-ын сонгуулиар Ардчилсан нам олонх болж  Шинэчлэлийн гэх тодотголтой  Н.Алтанхуягийн засгийн газар бүрдэж байсан. Улмаар 2012 оны 10-р сард “Гол нэрийн бараа бүтээгдэхүүний үнийг тогтворжуулах” дунд хугацааны хөтөлбөрийг боловсруулж, Монголбанк гардан гүйцэтгэж байсан. Энэхүү хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд үйлдвэрлэгч болон импортлогч компаниудад төрөөс татаас өгөх замаар үнэ буурсан.Тиймээс их зардал гаргаж үнийг буруулсан байдаг. Тухайн үед авч хэрэгжүүлж байсан арга замуудаас дурьдвал бага хүүтэй зээл олгосон, нийтдээ хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхийн тулд  7,3 их наяд төгрөгийг хэвлэсэн нь төгрөгийн ханш унахад нөлөөлсөн гээд олон асуудал бий. Үндсэндээ үе үеийн засгийн газруудын хамгийн алдаатай шийдвэрийн тоонд багтсан үйл явдал юм.  Энэ үйл ажиллагааг тухайн үед МАН хамгийн ихээр эсэргүйцэж байсан ч өнөөдөр “Үнэ тогтворжуулах” хууль батлах хувилбарыг сонгоод байна.

Зах зээлийн эдийн засагтай манайх шиг улсад үнийг  тогтоох хууль  батласнаас  “Үнэ шууд буурна” гэж иргэд ойлгож болохгүй. Үнийг тогтворжуулахын тулд бараа бүтээгдэхүүний тааз үнэ буюу дээд үнийг тогтоох. Ингэхдээ тухайн үйлдвэрлэгч болон  импортлогч зардлаа ямар түвшинд байлгаснаар ашиг орлогоо хэвийн олж, үйл ажиллагаа нь хэвийн үргэлжлэхийг тооцох, мөн иргэдийн цалингийн доод хэмжээ ямар байснаар хэрэглээгээ хангаж чадахыг тооцох зэрэг олон тооцоолол хийсний дараа “Хууль батлана” гэж мэдэгдэх ёстой байсан гэдгийг хэлж байгаа юм.

Ардчилсан намын Засгийн газрын хэрэгжүүлж байсан дээрх хөтөлбөрийг шүүмжлэгч байр суурьтай байсан МАН дахин хэрэгжүүлж, хуульчлахаар болоод байна. Өмнөх  хөтөлбөрийн хэрэгжилт төсөөлж байсан үр дүнд хүрээгүй . Тиймээс энэ удаагийн хууль ч мөн хэт өөдрөгөөр төсөөлж, АН-ын алдааг МАН давтах вий гэсэн айдас их байна.