ХӨГЖЛИЙН БАНК, АВЛИГЫН ХЭРЭГТ ХОЛБОГДСОН 11 ГИШҮҮНИЙГ УЛСЫН ЕРӨНХИЙ ПРОКУРОР ТҮДГЭЛЗҮҮЛЭХ ҮҮ?

/in , , , , /by

УИХ-ын гишүүн Ганибалын Амартүвшин өөрийн хүсэлтээр  бүрэн эрхээсээ “түдгэлзэх” хүсэлтээ өгсөн ч хуулийн хүрээнд хүсэлтийг хангах боломжгүй. Харин  Улсын ерөнхий прокурор  хөгжлийн банктай  нэр холбогдсон нэр бүхий 11 гишүүнийг  бүрэн эрхээс нь түдгэлзүүлэн шалгах хүсэлтийг УИХ-д өгнө гэх мэдээлэл гараад байна.

Одоогоор Улсын ерөнхий прокурор Б.Жаргалсайхан хэдэн гишүүний бүрэн эрхийг  түтгэлзүүлэх санал оруулах талаар албан ёсны  мэдээлэл хийгээгүй байна. Гэхдээ нийгмийн хүлээлт, олон нийтийн бухимдлыг намжаах зорилгоор эрх баригчид хэд хэдэн гишүүний бүрэн эрхтэй хариуцлага тооцох өндөр магдалтай байна. Монгол Ардын намын дарга, Монгол улсын ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ хөгжлийн банканд нэр холбогдсон гишүүдийг хаацаалахгүй гэж мэдэгдэж байсан удаатай.

Тэгвэл хэн хэнийг ямар хэрэгт хамруулан түдгэлзүүлэхээр яригдаж байгаа вэ?

 

УИХ-ын гишүүн  Б.Бейсен. Тэрээр Баян-Өлгий аймагт иргэдийг группт оруулах нэрээр бусдаас авлига авч, хуурамч онош тогтоосон хэрэгт холбогдсон байсан.

 

 

 

 

УИХ-ын гишүүн А.Адъяасүрэн өөрийн эзэмшлийн компанидаа тээврийн хэрэгслийн зөвшөөрөл авахын тулд АТҮТ-ийн Тээвэр зохицуулалтын хэлтсийн  дарга Г.Доржпаламд 100 мянган америк доллар өгсөн хэрэгт холбогдсон

 

 

УИХ-ын гишүүн Г.Амартүвшин. Хөгжлийн банкны захирлаар ажиллаж байх хугацаандаа 33 тэрбум төгрөгийн зээлийг  УИХ-ын гишүүн Г.Дамдинням, Х.Ганхуяг нарт олгож байсан. Энэхүү зээл чанаргүй зээлийн ангилалд багтсан учир 3 гишүүн хөгжлийн банкны асуудалд нэр холбогдоод байна.

 

 

 

 

 

 

 

УИХ-ын гишүүн БШУ-ны сайд Л.Энх-Амгалан. 2011 онд хөгжлийн банкнаас 11 тэрбум төгрөгийн  зээл авч, зээлээ төлөөгүй Монгема гэх компанитай хамааралтай гэх мэдээлэл цацагдсан

 

 

 

 

УИХ-ын гишүүн С.Бямбацогт. Түүний дүүгийн компани болох “Вестерн холд” компани хөгжлийн банкнаас цементийн үйлдвэр барихаар 28 сая долларын зээл авсан ч мөн л чанаргүй зээлийн ангилалд багтаад байгаа.

 

 

 

 

УИХ-ын гишүүн Ё.Баатарбилэг. Хөгжлийн банкнаас зээл гаргуулж өгсөн компаниасаа өөрийн дансаар хувь хүртсэн тухай асуудал яригдсан.

 

 

 

 

УИХ-ын гишүүн Ч.Ундрам. Хөгжлийн банкны 4,5 тэрбум төгрөгийн зээлийн асуудалд холбогдоод байгаа. Гэвч тэрээр Намайг Хөгжлийн банкнаас өөрийн эрх мэдлийг ашиглан нөлөөлж зээл авсан мэтээр буруу ойлголт төрүүлж байна. Миний аав  Ч.Чинбатын хувь эзэмшдэг компани Хөгжлийн банкнаас зээл авч, бүрэн төлж дуусгасан” гэж мэдээллээд байгаа юм.

Ерөнхий сайд асан Н.Алтанхуяг, Ж.Эрдэнэбат нарыг засгийн эрхийг барьж байх үед Хөгжлийн банкны гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байсан Э.Мөнхбат, Л.Батбаярын нарын үед хамгин муу, чанаргүй зээлүүд гарч байсан.

 

 

Эдгээр гишүүд түдгэлзэх магадлалтай гэдэг мэдээлэл байна. Дээр нэрлэгдэж байгаа гишүүдийн дунд МАН-аас сонгогдсон гишүүд олон бий. МАН-ын бүлгээс одоогоор гишүүнийг түдгэлзүүлэх асуудал яригдаагүй гэдэг мэдээллийг өгсөн юм.

МАН-аас сонгогдсон гишүүдийг 4-р сарын 10-ны дотор өөрийн хүсэлтээр шалгуулах хүсэлт гаргаагүй бол албан ёсоор МАН-ын гишүүнээс түдгэлзүүлэхийг мэгэдсэн. Одоогийн байдлаар 3 гишүүн шалгуулна гэж мэдэгдсэн. Харин эрх баригч намын үлдсэн 2 гишүүн намаасаа түдгэлзэх, УИХ-ын гишүүнээс түдгэлзэх асуудал давхар давхар үүсэх үү гэдэг асуудал эргэлзээтэй байна

 

2022 оны эхний улиралд авлигын хэрэг өмнөх оныхоос 40% өсөв

/in , , , , /by

Авлигатай тэмцэх газрын Мөрдөн шалгах хэлтэст 2022 оны эхний улиралд авлигын 124 хэрэг бүртгэгджээ. Энэ нь өмнөх оны эхний улиралтай харьцуулахад 35-аар буюу 39.3% өссөн дүн юм.

Авлигын гэмт хэрэг өмнөх оны мөн үеэс өсөхөд эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглах гэмт хэрэг 28-аар буюу 39.4% өссөн нь голлон нөлөөлснийг Үндэсний статистикийн хороо мэдээлэв. 

Бүртгэгдсэн авлигын 124 хавтаст хэргийг Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн 22 дугаар бүлгийн зүйлээр ангилахад 

  • 99 (75.6%) нь эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглах
  • 17 (13.0%) нь хахууль авах гэмт хэрэг
  • 7 (5.3%) нь хахууль өгөх гэмт хэрэг
  • 4 (3.0%) нь үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжих гэмт хэрэг
  • 1 (0.8%) нь дураараа аашлах гэмт хэрэг
  • 2 (1.5%) нь төсвийн хөрөнгийг зориулалтын бусаар зарцуулах гэмт хэрэг
  • 1 (0.8%) нь хуулийн этгээдийн эрх мэдлийг урвуулан ашиглах гэмт хэрэг байна.

Ташрамд дурдахад, Эрүүгийн хуулийн 236 дугаар зүйлд Дураараа аашлах талаар тусгасан бөгөөд 

236.1.Дураараа аашлах, өөрөөр хэлбэл өөртөө үнэхээр байгаа буюу байна гэж үзсэн, эсхүл бусадтай маргаж байхдаа хуулиар тогтоосон журмыг зөрчиж эрхээ дураараа хэрэгжүүлснээс аж ахуйн нэгж, байгууллага, иргэнд бага бус хэмжээний хохирол учирсан бол хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг 5-50 дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, нэг зуугаас хоёр зуун цаг хүртэл хугацаагаар албадан ажил хийлгэх, эсхүл нэгээс гурван сар хүртэл хугацаагаар баривчлах ял шийтгэнэ гэж заажээ.

Д.ТОГТОХСҮРЭН:Ордны хашаанд албаны нэг ч том тэрэг байхгүйг хариуцлагатай хэлье

/in , , , , , /by

МАН-ын бүлэг төсөвт тодотгол хийх асуудлыг дэмжлээ.  Бүлгээр хоёр асуудал хэлэлцжээ. Мөн гишүүдийн дийлэнх нь төсөвт тодотгол хийхийг дэмжсэн байна. МАН-ын бүлгийн мэдээллийн үеэр тМАН-ын бүлгийн дарга Д.Тогтохсүрэн сэтгүүлчийн асуултанд хариуллаа.

Тэрээр “УИХ-ын дарга, Байнгын хорооны дарга, дэд дарга нар л албаны унаа унаж байгаа. Өөр нэг ч албаны унаатай гишүүн байхгүй. Дандаа хувийн унаа унадаг. Шуудан, харилцаа холбооны зардал 100 хувь өөрөөс нь байдаг. Хуучин төсвөөс төлдөг байсан. Одоо ганцхан сардаа бензиний лимит таван төгрөг аваад, хувийнхаа машинд хийгээд явж байна. Одоо хувийн машин хорих уу үгүй юу гэдэг асуудал байгаа юм. Ордны дотор баахан том тэрэг орж ирээд байна гэж та хэд хараад байгаа байх. Дандаа хувийн машин байгаа шүү. Албаны том тэрэг байхгүйг хариуцлагатай хэлье” гэв 

БОАЖЯ:ДАРГА НАРЫН УНАЖ БАЙГАА МАШИНЫГ ЗАРЖ БАЙГАЛЬ ХАМГААЛАГЧ НАРЫГ УНААГ ШИЙДНЭ

/in , , , , , /by

Улсын их хурлаас шууд томилогддог Улсын их хурлын тамгын газар, Монголбанк, Санхүүгийн зохицуулах хороо, Сонгуулийн ерөнхий хороо, Төрийн албаны зөвлөл, Үндэсний аудитын газар, Хүний эрхийн үндэсний комисс зэрэг байгууллагууд орон нутгийн томилолтоор ажиллахаас бусад тохиолдолд том оврын авто тээврийн хэрэгслийг Улаанбаатар хотод хэрэглэхгүй байхаар боллоо. Энэ жишгийг дэлхийн олон улс орон хэрэгжүүлсээр олон жил болсон. Зөвхөн УИХ болон хамаарал бүхий төрийн алба бус дүүргүүд, төрийн өмчийн үйлдвэрийн газрууд ч автомашиныг халах ёстой. Нэг дарга 144 жил таксигаар явах мөнгөөр нэг удаа лексус-570 авч 10 жил унадаг байдлыг бүр мөсөн халах шаардалагатай.

БОАЖЯ өнөөдрөөс эхлэн нийслэл хотод автомашин унахгүй байхаар шийдвэр гаргаад байна. Тус яам нь лексус 570 маркийн 1, ланд крузер 200 маркийн 2, санато-7 маркийн 1, приус маркийн 1 буюу нийт 5 авто машинтай. Эдгээр 5 машины том оврын 2, санато-7 маркийн авто машиныг Төрийн бодлого зохицуулалтын газар шилжүүлж дуудлага худалдаанд оруулахаар болжээ. Харин үлдсэн ланд 200 маркийн авто машиныг зөвхөн хөдөө орон нутгийн томилолтонд ашигдах юм байна. Маши  зарсан мөнгөөр байгаль хамгаалагч нарыг унааны асуудлыг шийднэ гэдгээ салбарын сайд онцлолоо.

БОАЖЯ 1 машинд л гэхэд 1 сарын хугацаанд  жолоочийн цалин, шатахууны зардалд  3-5 сая төгрөгийн зарцуулдаг юм байна. Мөн эвдрэл гарсан тохиолдолд сэлбэг, хэрэгсэл, үзлэг оношлогоо, өвлийн дугуй гээд машинд шаардлагатай бүх зардал татвар төлөгчдийн мөнгөнөөс гарна. 1 дарга өдөрт хамгийн ихдээ 30 мянган төгрөгөөр таксигаар зорчино гэж тооцвол сард 750 мянган төгрөг болно.

Монгол улсад 2020 оны байдлаар төрд ашигдаж байгаа  нийт 24 мянган автомашин байжээ. ҮҮнээс зардал их гаргадаг буюу дарга нарын хөлгөлдөг 119 автомашиныг сонгож тооцоо хийхэд нэг жилийн хугацаанд 1,7 тэрбум төгрөг болсон байна. Задлаад үзвэл шатахууны зардалд 361 сая, дулаан зогсоол 69 сая, сэлбэг тос, бусад зардал 271 сая, жолоочийн цалинд 1 тэрбум төгрөгийг зарцуулдаг. Үүний цаана үлдэж байгаа жижиг оврын машинуудын зардлыг нэмвэл бүр их тоо гарна. Эхний ээлжинд том оврыын машин гэж байгаа ч цаашдаа жижиг оврын машинуудыг ч цөөлөх шаардлагатай

УИХ-ЫН ГИШҮҮН Г.АМАРТҮВШИН БҮРЭН ЭРХЭЭСЭЭ “ТҮДГЭЛЗЭХ” ХУУЛЬ ЗҮЙН ОРЧИН БАЙХГҮЙ

/in , , , , /by

УИХ-ын гишүүн Ганибалын Амартүвшин “Залуучуудын тэмцлээр бахархаж, бас дэмжиж байна.Бид шаварт суусан 30 жилийг ардаа орхиод урагшлан хөгжих ёстой” гэх толгойтой түдгэлзэнэ гэх мэдэгдлээ албан ёсны хуудсууддаа байршуулсан. Тэгвэл УИХ-ын тухай хуулийн 9 дугаар зүйлд Улсын их хурлын гишүүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх асуудлыг хуульчласан байдаг. Тодруулбал УИХ-ын тухай хуулийн “9.1.1 гэмт үйлдлийн явцад, эхсүл гэмт хэргийн газар нотлох баримттай нь баривчилж, улмаар бүрэн эрхийг нь түдгэлзүүлэх тухай саналыг Улсын ерөнхий прокурор Улсын Их Хуралд оруулна” гэж заажээ. Өөрөөр хэлбэл УИХ-ын гишүүн өөрөө дур мэдэн түдгэлзэх боломж байхгүй, түдгэлзүүлэх шаардлагатайг эсэхийг Улсын ерөнхий прокурор тодорхойлж, УИХ шийдвэрлэх ёстой байдаг гэсэн үг юм.

Өмнө ч хүчингийн хэрэгт нэр холбогдсон УИХ-ын гишүүн асан Д.Гантулга энэ аргыг ашиглаж байсан удаатай. Гэвч Халдашгүй байдлын дэд хороо хуралдаж, “өөрөө түдгэлзэх хүсэлтээ өгөх нь хууль зүйн үндэслэлгүй” гэж үзэж байсан. Улмаар УИХ-ын гишүүн асан Д.Гантулга түдгэлзэх бус бүрэн эрхээсээ татгалзаж байсан.  Энэ асуудал дээр тухайн үед УИХ-ын халдашгүй  байдлын дэд хорооны дарга Ц.Нямдорж дараах хариултыг өгч байсан.

Энэ үйл явдал 2018 онд болж өрнөсөн. Үүнээс хойш УИХ-ын тухай хуульд 2020 онд нэмэлт өөрчлөлт оруулсан. Тухайн үеийн нэмэлт өөрчлөлтөөр ч УИХ-ийн гишүүн өөрийн хүсэлтээр түдгэлзэж болно гэж тусгаагүй. Тиймээс Ганибалын Амартүвшин гишүүний “өөрийн хүсэлтээр түдгэлгэл” хүсэлт нь хууль ёсны биш. Халдашгүй байдлын дэд хороо, хууль зүйн байнгын хороо, төрийн байгуулалтын байнгын хороо хуралдсан ч гарах дүгнэл нь ойлгомжтой гэсэн үг. Чухам Ганибалын Амартүвшин гишүүн өөрийнх нь хүсэлт хууль ёсны биш гэдгийг мэдэхгүй байсан уу, мэдсээр байж иргэдээс оноо авч, шударга хүн болохыг хүссэн үү гэдэг нь эргэлзээтэй байгаа юм.

УИХ-ЫН гишүүн Амартүвшин 2019-2022 онд Хөгжлийн банкны захирлын үүрэг гүйцэтгэгчээр ажиллах хугацаандаа олгосон, 22 тэрбум төгрөгийн зээл чанаргүй ангилалд багтсан. Энэ нь өмнөх захирлуудын гарын үсэг зурж олгосон, чанаргүй зээлийн нийт дүнгээс бага боловч эрх мэдэл, албан тушаалаа урвуулан ашиглаж, ойр дотны хүмүүстээ зээл олгосон байж болзошгүй гэх мэдээлэл гарсан. Г.Амартүвгин гишүүний хүсэлтээр түдгэлгүй гэдэг нь тодорхой боллоо. Харин Улсын Ерөнхий прокурор Б.Жаргалсайхан хөгжлийн банкинд нэр холбогдсон гишүүдийн бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх саналыг УИХ-д оруулах уу гэдэг асуудал үүсч байна.

зурхай

ДОЛОО ХОНОГИЙН ӨРНИЙН ЗУРХАЙ 2022.IV.11-2022.IV.17

/in , , , , , /by

Хонь

Энэ долоо хоногт таны ажлын ачаалал их байна. Боломж гарвал рашаан сувилалд явах, дуртай уран зохиолоо унших зэргээг алжаалаа тайлаарай. Амьдралын зорилгоо тодорхойлж, урагш ахихад тань үнэтэй зөвлөгөө өгөх маш сайн зөвлөгчийг олох болно. Ажлын хамтрагчдын дэмжлэг сэтгэл хөдөлгөнө. Танд ажил дээрээ өөрийгөө батлан харуулах боломжууд гарч ирэх бөгөөд албан тушаал ахиж ч болзошгүй. Энэ долоо хоног бол хайрыг мэдэрч, дотор хүнээ сонсох долоо хоног. Түүнчлэн сайн үйл үйлдэхийг од эрхэс зөвлөж байна.

Үхэр
Та энэ долоо хоногт өөрийн зорилгоо тодорхойлж, өөрийгөө илүү сайн таньж мэдэхийн тулд дотоод сэтгэлийн аялалд гарах бололтой. Хайртай хүмүүс тань танд төвөг учруулахгүй бөгөөд хүссэнээ хийх боломжийг олгоно. Хайрттайгаа төдийлөн их цагийг өнгөрөөж чадахгүй ч энэ долоо хоногт та хоёрын харилцаа сайн байна. Хэрвээ та ганц бие бол энэ долоо хоногт сугар гариг таны талд байна. Танд гайхалтай адал явдал тохиолдож мэдэх юм шүү. Нэгэнт хайраа олсон хүмүүс харилцаагаа шинэ шатанд гаргана. Энэ долоо хоногт ер бусын өндөр сэтгэгдэлээр дүүрэн, эерэг өдрүүд таныг хүлээж байна.

Ихэр
Энэ долоо хоног таны хувьд харьцангуй хялбар байх нь. Ажил дээрээ цагийг хөгжилтэй өнгөрөөж, хамт олонтойгоо төвөггүй ойлголцоно. Тэр бүү хэл ажил дээрх цаг хугацаа амьдралын тань хамгийн эерэг хэсэг ч байж мэдэх юм. Та маш үр бүтээлтэй, ажил ихтэй байх ба энэ байдал өөрт чинь таалагдах болно. Найз гэж бодож байсан хүмүүс алдааг чинь дөрөөлөн таныг орхихыг завдаж мэднэ. Хэн таныг халамжилж, хэн танаас дөлж байгааг ойлгоход багагүй хугацаа зарцуулагдана. Энэ долоо хоногт зөвхөн өөртөө л анхаарал хандуулбал зохилтой. Шийдвэр гаргахдаа болгоомжтой байгаарай.

Мэлхий
Энэ долоо хоног хүндхэн өнгөрөх нь. Хүнд өдрүүдийг даван туулсны эцэст гэр бүл хэчнээн чухал болохыг та ойлгоно. Тэдэндээ талархсанаа илэрхийлж, өмнөх алдааныхаа төлөө уучлал гуйхаа мартуузай. Хэрэв та амжилтад хүрэхийг хүсч байвал хувийн сахилга бат нэн чухал гэдгийг санаарай. Цаг барьдаг байх хэрэгтэй. Хувийн сахилга батыг баримталснаар шаргуу хөдөлмөрийнхөө үр дүнг хүртэнэ. Таны бизнес бусдын дэмжлэгээр цэцэглэн хөгжиж байгаа тул та бага зэрэг л анхаарал хандуулахад бүх зүйл сайхан болно.

Арслан
Энэ долоо хоногт өөртөө үнэлэлт дүгнэлт хийж, өөрийгөө илүү сайжруулахад анхаарлаа хандуулаарай. Хувь тавилан танд өөр сонголт үлдээгээгүй байна. Бизнесийн хувьд ахиц дэвшил муутай байна. Зарим зүйлс цаг хугацаандаа амжихгүй, ажилдаа анхаарлаа төвлөрүүлж чадахгүй байж мэдэх юм. Маш их ажилд дарагдахын зэрэгцээ харилцааны асуудал үүсч болзошгүй. Хүүхдүүд чинь дуулгавартай байж та тэднийг урамшуулна. Энэ долоо хоногт эрүүл мэндэд бага зэрэг асуудал тулгарч болзошгүй.

Охин
Энэ долоо хоногт шинэ үүрэг хариуцлага хүлээж магадгүй бөгөөд та үүнийгээ амжилттай биелүүлэх юм байна. Хандив, сайн үйлс хийвэл үйлийн үр нь хэмжээлшгүй их. Бизнесээ шинэ түвшинд өргөжүүлэх боломж гарч ирнэ. Ажил хэрэгтэй холбоотой чухал шийдвэрүүдээ гаргахад тохиромжтой долоо хоног юм. Долоо хоногийн эхээр бага зэрэг саад бэрхшээл тулгарч магадгүй. Гэвч өдөр өдрөөр саад бэрхшээл шийдэгдэж, нуруун дээрх ачаа хөнгөрсөөр байх болно. Долоо хоногийн сүүлээр шаргуу хөдөлмөрийн үр дүнд шагнуулж мэдэх юм. Алдагдал тань ашиг болон хувирч магадгүй. Эцэг эхийн эрүүл мэнд сайн байна.

Жинлүүр
Хайртай хосууд хоорондоо нийцтэй, итгэлцэл дүүрэн байх нь. Хэдийгээр муудалцах зүйл гарсан ч та бүхнийг байгаагаар нь хүлээж авахаар шийднэ. Энэ нь ирээдүйд тохиох таагүй зүйлсээс ихээхэн хамгаална. Ямар нэгэн чухал шийдвэр гаргахдаа сайн бодоорой, нөхцөл байдал улам дордох вий. Маргаанд оролцохоос зайлсхийх хэрэгтэй, эс бол энэ нь таныг сөрөг байдлаар доош татна. Ахмад хүмүүсийн сургааль болон хүсэл зоригийнхоо хүчээр таагүй бүхнийг даван туулж гарч чадна. Энэ долоо хоногт азгүйтэж, алдагдал хүлээх магадлалтай.

Хилэнц
Таны ажил хэргийн хамтрагчид энэ долоо хоногт таны гүйцэтгэлд маш их сэтгэл хангалуун байна. Бизнес тань олон улсад өргөжин тэлэх магадлалтай. Энэ долоо хоногт таны мэдэрч буй аз жаргал нь эрүүл мэнд, хувийн амьдралд сайнаар нөлөөлнө. Ажлын байр, албан тушаал ахихтай холбоотой өөрчлөлт гарч магадгүй. Удирдлагууд тань таныг үнэлнэ. Гэр бүлийнхнийхээ дэмжлэгийг авч хувь хувьсгалын бүх зүйл тань бүтэмжтэй сайхан байх нь.

Нум
Энэ долоо хоногт хайр дурлалын амьдрал аз жаргалаар дүүрэн байх нь. Таны хайрт санаачлагатай байснаар та аз жаргалтай, сэтгэл хангалуун байна. Бодож байгаа зүйлээ илэн далангүй илэрхийлэх нь харилцааг дараагийн шатанд аваачина. Шинэ бүхэн сэтгэл хөдлөм, сонирхолтой байдаг тул танд маш их эерэг өөрчлөлт мэдрэгдэнэ. Гоо үзэсгэлэн, сэтгэл татам чанар чинь улам тодрон гялалзсан өдрүүд үргэлжлэх нь. Аливаа шийдвэр гаргахдаа итгэлтэй хүмүүстэйгээ сайтар зөвлөлдөхөд гэмгүй.

Матар
Энэ долоо хоногт эрүүл мэнд тань сайжирна. Урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ хэдий чинээ их авна, төдий чинээ үр дүн сайтай байна. Зорилгодоо хүрэхийн тулд тууштай ажиллаж байгаа эсэхдээ анхаарал хандуулаарай. Энэ долоо хоногт хөрөнгө оруулалт хийвэл хожим нь ашиг авчрах магадлалтай. Ажлын ачааллаас болоод гэр бүлдээ цаг гаргаж чадахгүй. Долоо хоногийн сүүлээр өрсөлдөгчид чинь тань руу довтолж, хичээл зүтгэлийг тань үнэгүйдүүлэхийг оролдож магадгүй. Энэ үеэр томоохон хөрөнгө оруулалт хийх, хүнд зээл өгөхгүй байхыг зөвлөж байна.

Хумх
Энэ долоо хоногт хайртай хүмүүсийнхээ нөмөр нөөлгийг мэдэрч, аюулгүй хоргодох газар, итгэлтэй хүнтэй байхын сайхныг мэдэрнэ. Ямар ч шүүмжлэлээс айлгүйгээр тэднийхээ дэргэд өөрийнхөөрөө байгаарай. Бизнесийн үйл ажиллагаа жигд сайхан байна. Шинэ үйлчлүүлэгчидтэй болно. Их бага хэмжээгээр өсөлтийг мэдэрсэн долоо хоног болно. Санхүүгийн нөхцөл байдал сайжирна. Хамтран ажиллагсад тань маш их дэмжлэг үзүүлнэ. Тиймээс багаар ажиллахад таатай байх нь. Хайр дурлалын амьдрал энэ долоо хоногт түр зогсонги байдалд орж болзошгүй.

Загас
Энэ долоо хоногт хайсан зүйлээ олохгүй, бүтэл муутай байж магадгүй ч яагаад ийм байгаагийн шалтгааныг сайтар бодож тунгаагаарай. Магадгүй та өөрийнхөө хандлагад анхаарах цаг болсон байж мэднэ. Хэн нэгэнд хорсмоор санагдаж, түрэмгий зан хөдөлж магадгүй. Магадгүй та аль хэдийнэ хэн нэгэнд энэ мэдрэмжээ хатуу үгээр илэрхийлээд гаргачихсан ч байж мэднэ. Хүнд үг хэлэхээсээ өмнө өөртөө нэг хэлээд үзээрэй. Харилцаанаас хандлага эхэлнэ. Хүн хэлээрээ мал хөлөөрөө.

ХНХЯ: Хуурамч материал бүрдүүлж, группт орсон 2000 хүнийг хассан

/in , , , , /by

Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамнаас хөдөлмөрийн чадвар алдалтын хувь хэмжээг тогтоох бичиг баримтад хяналт шалгалт хийжээ. Тус аяныг зохион байгуулснаар 3700 гаруй зөрчил илрүүлсэн байна.

Хөдөлмөрийн чадвар алдалт буюу групп тогтоолгох ажил улсын хэмжээнд маргаантай байсан учраас холбогдох яамнаас шалгалт хийхээр болжээ. Тус асуудлыг цэгцлэх зорилгоор Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам Засгийн газрын 2021 оны 67 дугаар тогтоолоор Эмнэлэг хөдөлмөрийн магадлах комиссын дүрмийг шинэчлэн батлуулж, комиссын бүрэлдэхүүнийг бүрэн шинэчилсэн. Мөн бусад холбогдох журам, заавар, өвчний жагсаалтыг 2021 онд нэг бүрчлэн шинэчлэн баталж, мөрдүүлж байгаа аж.

ХНХЯ-наас Хөдөлмөрийн чадвар алдалтыг улсын хэмжээнд шалгах ажлыг төрийн болон төрийн бус байгууллага, АТГ, цагдаагийн газар, ЭХМТК-той хамтран 2021 онд зохион байгуулсан.Шалгалтаар 66 мянган хүнийг шалгаж, 3700 гаруй зөрчил илрүүлэн, 2000 хүний шийдвэрийг цуцалж, тэтгэврийн сангийн зардлыг 17 тэрбум төгрөгөөр хэмнэсэн байна.

Энэ ажлын үр дүнд улсын хэмжээнд 2020 оны байдлаар хөдөлмөрийн чадвар алдсан хүний тоо 110.4 мянга буюу нийт хүн амын 3.4 хувь эзэлж байсан бол 2021 оны эцэст 105.6 мянга буюу 5000-аар буурч, нийт хүн амд эзлэх хувь 3.2 болжээ.

Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам цаашид НДЕГ, Эмнэлэг хөдөлмөрийн магадлах төв комисс, бусад холбогдох байгууллагатай хамтран хөдөлмөрийн чадвар алдсан хүний тоо улсын дунджаас өндөр байгаа аймаг, дүүрэгт хяналт шалгалтыг дүрэмд заасны дагуу тогтмол хийх аж.

Мөн 2022 онд Нийгмийн халамжийн сангаас олгодог тэтгэвэр, тэтгэмжийг хууль хяналтын байгууллагатай хамтран шалгах ажлыг улсын хэмжээнд зохион байгуулах юм байна.

ХЭҮК: Хүний эрхийн зөрчил гаргахгүй байхыг зөвлөв

/in , , , , /by

Хүний эрхийн Үндэсний Комиссоос Сүхбаатарын талбайд өрнөж буй “Монголдоо сайхан амьдармаар байна” Залуучуудын жагсаалд оролцогчдын болон орон нутагт буюу 10 аймагт эдгээр жагсаалыг дэмжиж буй иргэдийн үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх, эрх чөлөө, аюулгүй байдал, хууль сахиулах явц дахь саатуулах, баривчлах үйл ажиллагаа, болзошгүй хүний эрхийн зөрчлийн асуудалд хяналт тавин ажиллаж байна хэмээн мэдээллээ.

Комиссын гишүүн Д.Сүнжид, Б.Энхболд нар Нийслэлийн Цагдаагийн удирдах газрын харъяа Эрүүлжүүлэх, саатуулах байранд ажиллаж, Эрүүлжүүлэх, саатуулах байрны дарга, хурандаа С.Сугаржав, Нийслэлийн прокурорын газрын Ял эдлүүлэх ажиллагаанд хяналт тавих хэлтсийн дарга С.Чагдар нараас нөхцөл байдлын талаар тайлбар, мэдээлэл авч саатуулагдсан иргэдтэй уулзан хяналт тавьж ажиллалаа.

Комиссын даргын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч, гишүүн Ж.Хунан, гишүүн Г.Нарантуяа, гишүүн Б.Энхболд, нар ЦЕГ-ын дарга, хошууч генерал, Дотоодын цэргийн командлагч Ж.Болдтой уулзаж, жагсаал цуглааны үеэр интернетийн сүлжээ унагасан, цагдаагийн алба хаагчид хүч хэрэглэн жагсаалыг тараасан, жагсаалд оролцогчдыг албадан саатуулсан үндэслэлийн талаар тодруулга, тайлбар авч иргэдийн тайван замаар үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх, эрх чөлөөг хүндэтгэх, үндэслэлгүйгээр иргэдийг саатуулахгүй байх, баривчлах, саатуулах тохиолдолд иргэдтэй хүнлэг харьцах, гэр бүлийн гишүүд, өмгөөлөгч, ойр дотны хүнд нь мэдэгдэх, хууль зүйн туслалцаа авах эрхийг нь хангаж ажиллахыг зөвлөж анхаарууллаа.

Түүнчлэн Комиссын гишүүн Х.Мөнхзул иргэдийг өмгөөлөгчгүйгээр байцаасан гэх мэдээллийн дагуу Эрүүгийн цагдаагийн газарт ажиллаж зөвлөмж өгч ажиллалаа. Мөн Комиссын гишүүд “Эмнэсти интернэшнл Монгол” ТББ-ын төлөөллийг хүлээн авч, жагсаал цуглааны үеэр хүний эрхийн зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, үзэл бодлоо илэрхийлэх, эвлэлдэн нэгдэх эрхийн хэрэгжилтэд хамтран мониторинг хийж, хяналт тавьж ажиллах талаар санал солилцлоо.

ХЭҮК жагсаал, цуглааны явцын талаар баримт мэдээлэл цуглуулах, мониторинг, хяналтын ажлаа үргэлжлүүлэн хийж байна. Мониторинг, хяналт шалгалтын дүгнэлтийг удахгүй танилцуулна хэмээн ХЭҮК-оос мэдээлэв.

Л.ОЮУН-ЭРДЭН:ТӨВ ТАЛБАЙД АРДЧИЛЛЫН ХЭЛБЭРЭЭР УУЛЗАЖ БАЙГААД БАЯРТАЙ БАЙНА

/in , , , , /by

Монгол улсын ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ жагсаж байгаа иргэдтэй уулсан. Ерөнхий сайдын илэрхийлсэн байр суурийг хүргэж байна. 

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.ОЮУН-ЭРДЭНЭ:

-Залуучууд та бүхэнтэйгээ өнөөдөр тав талбай дээр шууд ардчиллын хэлбэрээр уулзаж байгаад миний бие баяртай байна. Монгол Улс ардчилсан тогтолцоонд орсон 30 жилд бид үзэл бодлоо илэрхийлснээр хөгжин дэвшсээр байна. Өчигдөр гарч ирэхийг маш их хүссэн. Амаргүй дүрэм журмыг давж, та бүхний өмнө зогсч байгаа юм шүү. Залуучууд аа, өнөөдөр хамтдаа шийдэл хайх ёстой. Та бүхний бухимдаж байгаа олон зүйлийг өөрчлөхийг хичээж байна.

Хууль зүй, дотоод хэргийн сайдад огт хүч хэрэглэж болохгүй гэдгийг хэлж байсан. Зарим нэг болзошгүй иргэдээс сэргийлэх хэрэгтэй байсан юм гэж хэлж байсан. Залуучуудыг сулласан. Өөр ямар нэгэн зүйл байгаа бол хариуцлага тооцоход бэлэн.

Залуучууд аа, та бүхнээс чин сэтгэлээсээ уучлал гуйя. Засгийн газарт чадах чадахгүй зүйл байна. Вакциндаа хамрагдсан та бүхэнд баярлалаа. ОХУ, Украинд хямрал гарч байна. Бензин шатахууны үнэд бид нөлөөлж чадахгүй. Ийм нөхцөл үүссэнд чин сэтгэлээсээ уучлал хүсч байна. Уучлаарай та бүхэн.
Залуучуудын зүгээс тавьж буй шаардлагыг бүгдийг хүлээн авсан. Хамгийн богино хугацаанд арга хэмжээ авна. Та бүхний дундаас ажлын хэсэгт нэгдэж ажиллаж болно. Авлига, хээл хахуулийн хэрэгт ялын бодлогыг чангатгана. Хөгжлийн банкны асуудлыг Засгийн газар гаргаж тавьсан. Засгийн газар та бүхэнтэй адил байр суурьтай байна. Хөгжлийн банктай холбоотой улстөрчдийг түдгэлзүүлж шалгуулах ёстой. Ерөнхий сайд, Ерөнхийлөгч байна уу ялаа авдаг байх ёстой. Залуучууд та бүхэн хамт байгаарай. Авлига, хүнд сурталтай холбоотой асуудалтай хамтдаа тэмцэх ёстой. Бодит үнэнээ хэлэх ёстой.
Эрхэм залуучууд аа, Монгол Улс төдийгүй дэлхий даяар өссөн байгаа нь үнэн. Засгийн газар үнэ барих хууль оруулж ирсэн. УИХ-ын гишүүд энэ хуулийг батална гэдэгт итгэлтэй байна. Энэ хууль батлагдсанаар шатахууны үнийг барих асуудлыг ярьж байна. Зах зээлийн үед шатахууны үнийг барина гэдэг амаргүй. Гэхдээ Засгийн газар мах, гурил, эм эмнэлгийн хэрэгслийг таслахгүй байхын төлөө чадах бүхнээ хийнэ. Энэ гэхдээ амаргүй. Засгийн газар ид шидтэн биш гэдгийг ойлгох хэрэгтэй.
Авлигад идэгдсэн албан тушаалтан ял завшдаггүй байх, ялын бодлогыг чангатгах талаар ярьсаар ирсэн. Ирэх долоо хоногт Засгийн газрын хурлаар оруулъя. Хамтдаа шахъя. Уг хуулийг Засгийн газраас оруулж ирье. Хамтдаа шахацгаая. Хөгжлийн банктай холбоотой асуудлыг өнөөдөр шүүгч, хууль хяналтынхан сонсч байгаа болов уу. Хууль хяналтынхан шалгаж, нэр бүхий улстөрчдийг зарласан. Ерөнхий прокуророос энэ хүмүүсийг яагаад оруулж ирэхгүй байна вэ. Улсын ерөнхий прокурор тэднийг түдгэлзүүлэх асуудлыг оруулж ирэхийг шаардъя. Тиймээс Улсын ерөнхий прокурорыг санал оруулж ирээсэй гэж хүсч байна. Та бүхэнтэйгээ хамт байна гэдгээ амалъя. Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд ямар нэгэн хүнийг барьсан асуудал байхгүй гэж хэлсэн. Холбогдох албан тушаалтнуудад хариуцлага хүлээлгэхэд бэлэн байна.

Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Х.НЯМБААТАР:

-Та бүхнээс уучлал гуйя. Өнөөдрийн байдлаар хоригдсон хүн байхгүй байна. Удахгүй та бүхэнд албаны шалгалтыг талаар танилцуулна. Зөрчлийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг ирэх долоо хоногт оруулж ирж байна. Торгодог биш, сануулдаг зохицуулалт орж ирсэн. Мөн Эрүүгийн тухай хуульд өөрчлөх оруулах та бүхний шаардлагыг хүлээн авсан.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.ОЮУН-ЭРДЭНЭ:

-Бүсгүйчүүдийн төлөөлөлд баярлалаа. Монголын залуучууд энэ нийгмийг өөрчлөх нь зүйтэй. Санал нэг байна. Цэцэрлэгүүд баригдаж байна. Чадах зүйлээ Засгийн газар хийж байна. Ерөнхий сайдын хувьд та бүхний бухимдлыг ойлгож байна. Гэхдээ энийг нэг өдрийн дотор шийдэх боломж хэцүү гэдгийг хэлэх нь зүйтэй. Дотоод итгэл үнэмшлийнхээ хувьд та бүхэнтэйгээ хамт байна. Өөрөөс шалтгаалах бүх зүйлээ хийнэ. Биднээс шалтгаалахгүй зүйл бас бий. Хамтдаа асуудлаа шийдэхийн төлөө хичээнэ.

Сонгуулийн хуультай асуудал яригдлаа. Хар машинд эргэлзэж байгаа бол гараар тоолоход асуудал болохгүй. Дөрвөн жилийн өмнө хар машиныг эсэргүүцэж, цагдаад дуудагдсан асуудал байдаг. Цаашдаа итгэл үнэмшилдээ үнэнч байна.

Залуучууд аа, бидний хамгийн чухал нь ойлголцох. Сая авлигын хэрэгтэй холбоотой, УИХ-ын гишүүдийн халдашгүй бүрэн эрх, авлигын эсрэг тууштай тэмцээч ээ гэсэн шаардлага тавилаа. Энэ бүхний төлөө би бүхнээ зориулна. Амь насаа зориулахад бэлэн байна. Харин та бүхэн надад хүч мөхөстөх үе ирвэл надтай хамт байгаарай. 30 жилийн авлига, хүнд суртлын гинжийг таслахад бэлэн байна.

Төв банктай холбоотой асуудал байгаа. Биднээс хамаарахгүй асуудал бий. Тиймээс би хэнийг ч буруутгахгүй. Сая бид УИХ-д өргөн барьсан хуульд мөнгөний бодлогыг зохицуулах эрхийг Засгийн газарт өгөөч ээ гэж байгаа юм. Түр хугацаанд Монголбанкийг дэмжиж ажиллана. Төв банк ганцаараа асуудлыг шийдэж чадахгүй байна. Ардчилсан улс учраас хуулийн хүрээнд ажиллах ёстой.

Залуучууд аа, би та бүхний өмнө бодитой байдлыг хэлэх гэж гарч ирсэн. Та бүхэн миний ярьж буй зүйлд анхаарал хандуулах хэрэгтэй. Үнэнийг бодитоор нь хэлэхгүй бол өмнөх 30 жилийн алдааг давтана. Энэ саналуудаа нэгтгэх хэрэгтэй. Яаралтай Засгийн газрыг хуралдуулна. Та бүхний шаардлагад аль болох яаралтай хариу өгнө. Хамгийн олон давтамжтай асуудлаас эхлэн нэгдүгээрт гэж эрэмбэлнэ.

Албан тушаалтантай холбоотой хуулийг ирэх долоо хоногт Засгийн газарт оруулна. УИХ-ын гишүүний цаана гэмт хэрэг нуугдаж байна гэдэг асуудал үүсч байна. Та бүхний шаардлага маш чухал шүү. Та бүхэн итгэх ёстой. Та бүхэн төлөөллөө оруулах хэрэгтэй. Хамтдаа 30 жилийн хугацаанд хийсэн гинжийг таслая. Та бүхэнд нээлттэй байдлаар мэдээлээд явна. Надад зохион байгуулалтын систем хэрэгтэй. Зохион байгуулалтад ороод, нээлттэй ярилцах хэрэгтэй. Та бүхэн СТӨ-д уулзалт зохион байгуулж болно. Талбай дээрээс бүх зүйлийг ярилцах боломжгүй.

Та бүхний шаардлагыг хүлээж авлаа. Одоо ороод дээрх асуудлаар Засгийн газрыг хуралдуулна. Шударга ёсны тэмцлээс та бүхний их шаардсан Хөгжлийн банк болон авлигын эсрэг гэмт хэргийг шийдвэрлүүлэхийн төлөө, хамтдаа шийднэ. Хамтдаа бүгдээрээ амаргүй цаг үеийг эв нэгдэлтэй даван туулж, олон төслийг үр дүнтэйгээр хөдөлгөх ёстой. Ингээд тайвнаар Монгол Улсын Үндсэн хуулийн дагуу үзэл бодлоо илэрхийлсэн, Монголын ирээдүй болсон залуучууд та бүхэнд чин сэтгэлээсээ талархаж байна.

Танхайрах, суудлын бүс зүүгээгүй зэрэгт сануулах арга хэмжээ авах бол барилгын гадна талбайг халтирч гулгах материалаар хийсэн тохиолдолд торгоно

/in , , , , , , /by

УИХ-ын чуулганы үдээс хойших хуралдаанаар Зөрчлийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцсэн.

Уг хуулийн өөрчлөлтөөр нэлээд олон зөрчлийн хэрэгт торгуулийн арга хэмжээ авдаг байсныг сануулах арга авдаг болгон өөрчилж байна. Тухайлбал, 

Олон нийтийн газарт зүй бусаар биеэ авч явах, танхайрах, Жагсаал, цуглаан зохион байгуулах журам зөрчих, Дайчилгааны тухай хууль зөрчих, хориглосон газар тамхи татах, зөвшөөрөлгүй гэрэл зураг авах, дууны, дүрсний, дуу-дүрсний бичлэг хийх, бусдын эзэмшил газарт зөвшөөрөлгүй нэвтрэх, газар чөлөөлөх үүргээ тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй, алдаатай гүйлгээ, андуурагдсан илгээмж, гээгдэл эд хөрөнгө завших, нийтийн тээврийн хэрэгслээр зорчихдоо зорчих тасалбар худалдан аваагүй, 3амын хөдөлгөөний дүрэмд заасан баримт бичиггүй тээврийн хэрэгсэл жолоодсон, техникийн хяналтын үзлэгт тэнцээгүй тээврийн хэрэгслээр замын хөдөлгөөнд оролцсон, тээврийн хэрэгсэлд хуулиар хориглосон тусгай дуут болон гэрлэн дохио суурилуулсан, жолооч, эсхүл зорчигч хамгаалах бүс хэрэглээгүй, мотоцикл, мопедын жолооч, эсхүл зорчигч хамгаалалтын малгай өмсөөгүй, тээврийн хэрэгсэл жолоодох үед хөдөлгөөнт утас хэрэглэсэн, хурд хэтрүүлсэн, цэргийн зарлан дуудах мэдэгдлийн дагуу очоогүй тохиолдолд торгодог байсныг сануулах арга хэмжээ авдаг болгохоор хуулийн төсөлд тусгажээ.

Харин дараах зөрчлүүдэд торгох арга хэмжээ авдаг байхаар хуулийн төсөлд тусгасан байна. Зөрчлийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн онцлох заалтуудыг танилцуулж байна. 

  • Эрх бүхий албан тушаалтнаас оногдуулсан торгуулийг хуулийн хугацаанд төлөөгүй тохиолдолд торгуулийг төлөхгүй хожимдуулсан хугацаа, төлөх ёстой торгуулийн хэмжээ, бусад нөхцөл байдлыг харгалзан торгуулийн хэмжээг тавь хүртэл хувиар нэмэгдүүлж болн
  • Үйлдвэрлэл, уул уурхайн чиглэлээр ус ашиглан үйл ажиллагаа явуулдаг аж ахуйн нэгж усны хэрэглээг тоолууржуулаагүй, хэрэглээг тоолуураар төлдөггүй бол хуулийн этгээдийг гурван мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.
  • Эрүүл мэндийн байгууллагад эрүүл ахуй, халдвар хамгааллын дэглэм зөрчиж, хүний эрүүл мэндэд, сөрөг нөлөө үзүүлэх нөхцөл бүрдүүлсэн бол хүнийг гурван зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг гурван мянган нэгжтэй төгрөгөөр торгоно.
  • Хуулиар хориглосон хугацаанд хууль бусаар ан агнахыг зорилгоор буу зэвсэг агсаж, тор, хавх авч явсан бол хүнийг нэг зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг нэг мянга таван зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.
  • Байгаль орчин, ой, ус, амьтан, ургамлыг хамгаалах талаар хуулиар оногдуулсан албаны үүргээ хэрэгжүүлээгүй төрийн албан тушаалтанд таван зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийн торгууль оногдуулна.
  • Ердийн өвчний улмаас хөдөлмөрийн чадвараа алдсан даатгуулагчийн хөдөлмөрийн чадвар алдалтын шалтгаан, хувь хэмжээ, хугацаа нөхцөлийг буруу тогтоосон, эмнэлгийн хуудас хуурамчаар бичиж өгөх зэргээр даатгалын сангаас тэтгэвэр, тэтгэмж, төлбөр олгосон нь эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхээргүй байвал албан тушаалтныг хоёр зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг хоёр мянга таван зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.
  • Явган хүний зорчих зам гаргаагүй, барилгын гадна талбайн зорчих хэсгийг өвлийн нөхцөлд халтирч гулгах материалаар хийсэн бол торгоно.
  • Явган хүн зорчих тэмдэглэгээтэй газраар зорчигчийг өнгөрүүлэлгүй, хөдөлгөөнөө үргэлжлүүлсэн бол тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.
  • Сануулах, торгох, баривчлах, эрх хасах нь үндсэн шийтгэл бөгөөд хөрөнгө хураах шийтгэлийг нэмэгдэл шийтгэлийн хэлбэрээр оногдуулна.
  • Шүүх баривчлах шийтгэлийг энэ хуулийн тусгай ангид заасан тохиолдолд оногдуулах ба жирэмсэн эмэгтэй, арван дөрөв хүртэлх насны хүүхэдтэй ганц бие эцэг, эх, 0-3 настай хөхүүл хүүхэдтэй эмэгтэй, хөдөлмөрийн чадвараа бүрэн алдсан хүн, баривчлах шийтгэл эдлүүлэхэд саад болохуйц өвчтэй хүнд оногдуулахгүй.
  • Нийтийн зориулалттай орон сууцанд бусад оршин суугчдын амгалан тайван байдлыг алдагдуулахаар  дуу чимээ гаргаж үдэшлэг, нийллэг, шашны зан үйл үйлдсэн бол хүнийг нэг зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг нэг мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.
  • Суралцагчид сэтгэл санааны дарамт үзүүлсэн, нэр төр, эрүүл мэнд, хувийн нууц, хувийн орон зайд санаатай болон санамсаргүй халдсан эсхүл мөнгө өгөх, ном, бүтээгдэхүүн худалдаж авахыг тулгасан, эсхүл хуульд заагаагүй төлбөр, хураамж авсан бол хүнийг хорин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг хоёр зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.
  • Согтууруулах ундаа хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон бол тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг нэг жилийн хугацаагаар хасна.
  • Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөлөх бодис хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон бол тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг нэг жил зургаан сарын  хугацаагаар хасна.
  • Согтууруулах ундаа, мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис хэрэглэсэн эсэхийг зохих журмын дагуу шалгуулахаас зайлсхийсэн бол тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг нэг жилийн хугацаагаар хасна.
  • Улсын бүртгэлийн дугааргүй, эсхүл дугаараа нуун далдалсан, арлын дугаараа өөрчилсөн тээврийн хэрэгслээр замын хөдөлгөөнд оролцсон бол хүнийг хорин таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг хоёр зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.